Neolitikoan hasten den eta 2050. urtean amaitzen den idazlan honek, historia, politika eta sexua nahasten …
Egia aitortzen badizuet, zientzia fikzioa ez dut gustukoa izan, duela oso gutxira artea. Agian #paperjale ren bidez hartu diot gustua. Ziur aski ez da oso termino egokia. Zientzia fikzio gisa izendatzen diren liburu gehienek (onak direnak, behinik-behin) bestelako kategorizazioa mereziko lukete.
"Apokalipsia guztioi erakutsia" irakurtzeko gisa markatu dut, baina benetan orain arte deigarri egin zaidana "independentziaren dekalogoa" proiektua izan da. 10 ipuin izango dira Euskal Herriko independentzia hizpide. Ez da zientzia fikzioa izango, baizik eta, Donna Haraway-k esango lukeen moduan, fikzio espekulatiboa. Etorkizun inprobableak esploratu, eta etorkizun posibleen zantzuk bilatu.
Lehen bost narrazioak #mastodon en bidez partekatu ditu, eta horiei buruzko iritzia eskatu du. Bere web-orrian argitaratu ditu: josebagabilondo.weebly.com/
Iragarri duenez, liburua laster argitaratuko du. Zuek aukeratu: (a) web-orrira joan eta han argitaratu dituen istoriak gozatu; (b) hilabete batzuk itxaron eta liburua eskuratu oso-osorik... (Edo biak)
Subjektua omen da europar filosofia modernoaren mamia eta azala. Haren gainean eraiki dira doktrina politiko, moral edo epistemologiko modernoak, hitz …
Donostia, 1876ko ilbeltz elurtua. Karlisten bonbapean dago hiria, periodikoak egunero argitaratzen du zenbat pepino erori …
Hilketa bat Bilintxen eta Domingo Kanpañaren Donostian
4 izar
Ongi. Badu suspense puntu bat.
Pertsonaien izenengatik izan daiteke, edo idazkeragatik, baina nobelak badu halako kutsu zaharra... beste garai bateko nobela izango balitz bezala. Iruditu zait apropos egina dagoela; hau da, Joxanek hizkera hori erabili duela nobela garai hartan giroteko.
Karlistadei buruz euskaraz irakurri ditudan liburuak edo ikusi ditudan film apurrak karlisten ikuspegitik kontatuak daude , ez liberalen ikuspegitik. Alde horretatik, iruditu zait estereotipo batzuk apurtzen dituela. Bitxia egin zait pertsonaje historikoak erabiltzea fikzioa kontatzeko... Tarteka sarean begiratu behar izan dut, dena delako pertsonaje bat benetakoa ala fikziozkoa ote den jakiteko.
Grazia egin dit Bilintx eta Domingo Kanpaña liburuan ikusteak... Ezaguna da elkarri zirika ibili ohi zirela:
Mando baten gainean
Domingo Kanpaña
ez zihoak hutsikan
mando horren gaina.
Azpian dihoana
mandoa dek baina,
gainekoa ere badek
azpikoa haina
mando baten gainean
bestea alajaina.
Amaiera agian apurtxo bat deskonpensatua dago. Agian azkarregi gertatzen da.
Donostia, 1876ko ilbeltz elurtua. Karlisten bonbapean dago hiria, periodikoak egunero argitaratzen du zenbat pepino erori diren bezperan. Gerra amaitzen ari …
Donostia, 1876ko ilbeltz elurtua. Karlisten bonbapean dago hiria, periodikoak egunero argitaratzen du zenbat pepino erori diren bezperan. Gerra amaitzen ari …
Internet era nuestra. Nos la robaron entre quienes viven de extraer nuestros datos personales y …
Sareak gureak (izango) dira
4 izar
Ongi. Oso ongi. Agian spoler gehiegi. Gauza asko irakurriak nituen liburuari buruz, eta baliteke espektatiba gehiegi izatea.
Esanguratsua (eta argigarria) iruditu zait hiru lapurreten kontakizuna. Liburuaren arabera hiru aldiz lapurtu digute Internet:
Internetaren garapenaren atzean ikerketa-zentro publikoak egon ziren... harik eta pribatizatu eta lau enpresen eskutan utzi zutenera arte: arriskuak sozializatzea eta etekinak pribatizatzea.
Jendea sareetan gauza interesgarriak egiten ari zenean, Web 2.0 deitu zuten negozio-eredua asmatu eta hori guztia bereganatu egin zuten. Halere erabiltzen jarraitu genuen, harremantzeko.
Hirugarrenez lapurtu digute, sarea gure datu pertsonalak bereganatzeko eta gorrotoa elikatzeko tresna bihurtu dutenean. Egungo paradigma da: nori jarraitzen diozun gero eta inportantzia gutxiago du.. logaritmoak agintzen du.
Iruditzen zait kontakizun hori ederki laburtzen duela liburuaren nondik-norakoa.
Apunte gehiago:
(a) Ederki deskribatzen ditu sareek fakeak sortzeko eta gorrotoa hedatzeko erabiltzen dituzten mekanismoak. Beldur pixka bat ematen du, egia esan. Sarritan iruzkin xelebreak izaten dira, politikoki inkorrektoak... Troia-zaldi baten moduan funtzionatzen dute, …
Ongi. Oso ongi. Agian spoler gehiegi. Gauza asko irakurriak nituen liburuari buruz, eta baliteke espektatiba gehiegi izatea.
Esanguratsua (eta argigarria) iruditu zait hiru lapurreten kontakizuna. Liburuaren arabera hiru aldiz lapurtu digute Internet:
Internetaren garapenaren atzean ikerketa-zentro publikoak egon ziren... harik eta pribatizatu eta lau enpresen eskutan utzi zutenera arte: arriskuak sozializatzea eta etekinak pribatizatzea.
Jendea sareetan gauza interesgarriak egiten ari zenean, Web 2.0 deitu zuten negozio-eredua asmatu eta hori guztia bereganatu egin zuten. Halere erabiltzen jarraitu genuen, harremantzeko.
Hirugarrenez lapurtu digute, sarea gure datu pertsonalak bereganatzeko eta gorrotoa elikatzeko tresna bihurtu dutenean. Egungo paradigma da: nori jarraitzen diozun gero eta inportantzia gutxiago du.. logaritmoak agintzen du.
Iruditzen zait kontakizun hori ederki laburtzen duela liburuaren nondik-norakoa.
Apunte gehiago:
(a) Ederki deskribatzen ditu sareek fakeak sortzeko eta gorrotoa hedatzeko erabiltzen dituzten mekanismoak. Beldur pixka bat ematen du, egia esan. Sarritan iruzkin xelebreak izaten dira, politikoki inkorrektoak... Troia-zaldi baten moduan funtzionatzen dute, barruan benetako zabor faxista izkutatzen duena. Larrun aldizkariaren urriko aleak ere horretaz jardun zuen: www.argia.eus/argia-astekaria/larrun/2890
(b) Abian dauden alternatibak azaltzen ditu: aktibismo digitala; internet dekrezentista; internet feminista; interneten gobernantza; RSSak, anomizatzaileak erabiltzea... Oso iradokitzailea.
(c) Bereziki interesgarria iruditu zait ikuspegi dekoloniala, eta feminista: "zuk zeuk egin"-etik "elkarrekin egin dezagun"-era; epistemizidioari aurre egitea... Lotura batzuk apuntatu ditut, datozen asteetan irakurtzeko:
Donostia, 1876ko ilbeltz elurtua. Karlisten bonbapean dago hiria, periodikoak egunero argitaratzen du zenbat pepino erori diren bezperan. Gerra amaitzen ari …
Hamabi urte igaro dira Mahamoud Touré Bilboko Afrika Txikira heldu zenetik, familia Burkina Fason utzita …
Touré Bartzelonan
4 izar
Bost egunetan irakurri dut liburua. Gustura. Touré detektibearen sagako lehen liburua irakurrita nuen soilik. Telesaila ikusita ere bai. Ez dakit hori ona den ala ez, baina baldintzatu egiten du neurri batean: ezin saihestu liburuan ere aktorearen aurpegia ikustea.
Eszenarioa zertzeko erabiltzen dituen gaien eta irudien gaurkotasunak harritu nau: turismoaren inguruko gatazka Bartzelonan (teleberrietan ikusi ditugun irudiak, manifestariek turistei ur-pistolekin "erasotzen" zietenean); amnistia-legeari buruzko hika-mikak, eskuin muturraren gorakada, droga berrien sarrera...
Iruditzen zait lehen liburutik hona Touré pertsonajea asko aldatu dela. Agian merezi du erdiko liburuak esploratzea. Bigarrena eta hirugarrena podcast formatuan daudela ikusi dut. Aukera bat izan daiteke. www.eitb.eus/eitbpodkast/aisia-fikzioa/audioliburuak/toure/
Liburuaren amaierari buruzko espolerrik ez dut inon ikusi. Neuk ere ez dut egingo, baina ez nuen espero.
Ibilbide arrakastatsu baten eta hogei urteko ezkonaldi baten ostean, bi seme-alabekin, McKenzie Wark-ek bizitza erdialdeko …
Identitateak, transizioak... aktibismoa
4 izar
McKenzie Wark Euskal Herrian egon da abenduan, Badalab, Jakin eta Kontseiluak gonbidatua. Beren liburuan oinarrituta, herrigintzaz, militantziaz eta aktibismoaz gogoeta egiteko prozesu bat abiatu nahi zuten. Horrek bultzatu ninduen liburua irakurtzera eta, tamalez, horrek baldintzatu nau liburua irakurtzeko garaian. Tamalez diot, liburua asko gustatu zaidalako, eta, agian zerbait galdu dudalako, hiru gai horiei buruzko ideien bila ibili naizen bitartean.
Liburuan hainbat gutuna jasotzen dira, nik neuk lau multzotan banatuko nituzkeenak: (a) Lehen eta azken gutunak haur-gazte eta gazte-heldu zen McKenziei zuzendutakoak dira, bere buruari, alegia. (b) Bigarren multzoan, amari eta ama papera jokatu zuen ahizpari zuzendutakoak daude batez ere. (c) Hirugarren multzoan, maitaleei zuzendutakoak. (d) Gainerakoak "beste batzuk" izenburupean daude bilduta.
Bere buruari gutunak idaztea ariketa polita da. Zer esango zenioke gaztetako ZU horri? Oso galdera potentea da. Beste modu batean erabili izan …
McKenzie Wark Euskal Herrian egon da abenduan, Badalab, Jakin eta Kontseiluak gonbidatua. Beren liburuan oinarrituta, herrigintzaz, militantziaz eta aktibismoaz gogoeta egiteko prozesu bat abiatu nahi zuten. Horrek bultzatu ninduen liburua irakurtzera eta, tamalez, horrek baldintzatu nau liburua irakurtzeko garaian. Tamalez diot, liburua asko gustatu zaidalako, eta, agian zerbait galdu dudalako, hiru gai horiei buruzko ideien bila ibili naizen bitartean.
Liburuan hainbat gutuna jasotzen dira, nik neuk lau multzotan banatuko nituzkeenak: (a) Lehen eta azken gutunak haur-gazte eta gazte-heldu zen McKenziei zuzendutakoak dira, bere buruari, alegia. (b) Bigarren multzoan, amari eta ama papera jokatu zuen ahizpari zuzendutakoak daude batez ere. (c) Hirugarren multzoan, maitaleei zuzendutakoak. (d) Gainerakoak "beste batzuk" izenburupean daude bilduta.
Bere buruari gutunak idaztea ariketa polita da. Zer esango zenioke gaztetako ZU horri? Oso galdera potentea da. Beste modu batean erabili izan dut formazio-saioetan: "Bisualizazio-ariketa bat egin. Imajinatu erretirotik gertu zaudetela. Atzera begiratu eta zuen lan-ibilbide osoa ikusten duzue. Ikusten duzuen horretatik zer gustatzen zaizue eta zer ez? Etokizuneko ZU horrek zer esango lioke orain zareten ZU horri? Zer gomendatuko lioke? Ondo eginez gero, oso ariketa potentea da.
Liburuan deigarri egin zaizkidan beste ideia batzuk:
Femunismoaren ideia proposatzen du... feminismoaren eta komunismoaren arteko fusioa. Ez dakit ondo ulertu dudan... baina komunitarismo berri baten moduan irudikatzen duela iruditu zait.
Transizioa gorputza hackeatzeko modu bat dela dio. Kultura trans baten beharra defendatzen du. Helduleku bat transizioan ari diren pertsonak zeri heldu izan dezaten. Horren baitan ikusten ditu Rave-ak. Rave-ak festa hutsak baino gehiago dira. Badute mobilizaziotik asko. Egungo manifestazioen edo mobilizazioen moduan "errituak" dira neurri handi batean: gure taldetasuna elikatzea helburu dute, zerbait aldarrikatzea baino areago.
Inperfekzioaren aldarri nabaritzen da. Emakumea ideal platoniko bat dela aldarrikatzen du, egitan existitu ezin duena. Trans-mugimenduak ideal hori kolokan jartzen du.
Bere buruari idazten dion azken gutunean, idazle eta intelektuala izateko moduaz ari da: "Ez zara inon izan autoritatetatik idazten duela uste duen idazle-mota. Ulertzeko idazten duzu, irtenbideak bilatzeko". (Orain arte) Hacker manifestua izan da bere libururik ezagunena. Irakurri dudanagatik teknologia mundua eraldatzeko tresna gisa erabiltzea proposatzen zuen bertan. Horrekiko nolabaiteko nostalgia nabari zaio: "Forma emergenteen abangoardi bat zegoen egiaz. Eta, abangoardia guztiei gertatu zitzaien bezala, guk ere galdu egin genuen". Lan akademikoa egiteko bi modu ere aipatzen ditu: (a) eremu batera heldu, bertan egokitu, kolonizatu, lurra landu... eta datozenentzat bide bat irekita utzi; (b) transitatu; eremura heldu, ikusi, gozatu, iritzia eman, eta hurrengo eremu batera abiatu. Bigarrena du gogoko.
Identitateaz ere aipu interesgarriak ditu. Iraganari begiratu, eta "nor zen" baino areago "nor ez zen" gogoratzen omen du. Modu ederrean azaltzen du: "Gizona nintzen, senarra nintzen, aita nintzen. Orain gure haurrek aita esaten dioten emakume bat naiz"
Parrafo bat du erabat ikonikoa. Eskerrak Emateko Egunean, bikotekide-ohiarekin eta oraingo bikotekidearekin biltzen delarik egiten duen gogoeta da: «Niretzat hementxe da politikoa pertsonala. Nire barruan geratzen den borroka honako hau da: mundu bat lortzea non denok elkarrekin eseriko baikara Eskerrak Emateko Egunean, maite ditugun guztiekin, eta non aulki bat utziko baitugu libre, behar duenarentzat.» Koherentziaren aldarria dela iruditu zait.
Zibele ama jainkosa handia da, naturaren boterea duena. Wikipediaren arabera "Zibeleren apaizak (galli) zikiratuta zeuden, eta emagizonak ziren". Zibele jainkosari gutun bat zuzentzen dio. Hor ere gogoeta interesgarriak egiten ditu: "Gutxien daukatenek behar dituzte jainkoak gehien" edo "Boterearen jainkoak daude. Beren jainkoak eta gureak, jainko berberen aurpegiak dira".
Jokin Azpiazuren epilogoa ere oso potentea da. Oso politikoa ere bai... eta askoz esplizuagoa.
