Erabiltzailearen profila

ATSOtitzak dio: gazteak baleki, zaharrak baleza Kontrara ere berdin da egia: gazteak baleza, zaharrak baleki

Lanean, nire adineko lankideak zenbakiak egiten hasi dira, erretirorako zenbat falta zaien jakiteko. Euskaltegi garaiko ez-dakit-zenbat-urte ditut nik, kotizatu gabeak. Kezka horiek urruti ikusten ditut oraindik ere. Gaztetako prekarietateak gaztetzen nau oraindik ere.

Zahartzaroari lotuta, Xabier Leteren abesti bat izan dut beti buruan:

Ez nau izutzen negu hurbilak
uda betezko beroan 
dakidalako irauten duela 
orainak ere geroan.

Akordatzen?

Alzeimerra izan duenik ezagutu dut gertutik. Gogorra da norbera izatearen kontzientzia nola galtzen den ikustea: iragana geroan ez irautea.

Berria egunkarian irakurri dut espazioaren ulerkera aldatu egiten zaigula zahartzarora iristen garenean. Txikiagotu egiten zaigu. Gertutasuna bilatzen dugu: espazio ezagunak, eta txikiagoak. Zahartzaroa birpentsatu beharra dago: gaur egun zaharra izatea zer den birpentsatu, desestigmatizatu eta errealitate berriak diseinatu. Artikulu honetan irakurri dut: www.berria.eus/lurraldeak/bizkaia/zahartzaroari-inoiz-baino-arbuio-handiagoa-diogu_2137268_102.html

Gustatu zait Andrezaharraren Manifestua. Manifestu bat zer den?

Manifestu bat da
zure garaiaren eta zure gizartearen
Arrazoiaren aurka idaztea 
lehio bat zabaltzea etorkizunera

Subjektu berri baten aldarria da Andrezaharraren manifestua; andrezaharra subjektu gisa:

• Askotarikoa da, zahar izatera iritsi diren emakume libreen fusioa. Litekeena da alaba bat ukaitea, baina ez da "inoren" ama. Za-ha-rra dela aitortzen du... erretiratua, des-okupatua; arinagoa, alegia.

• Andrezaharrak bizitzaren saminak pilatuak ditu; kalea okupatzea beharrezkoa dela ikusten du; jabeturik dago adinaren eta denboraren zamaz. Inoiz baino ozenago sentitzen ditu aditzak modu pasiboan bizitzeko beharra: zaindua izan, laztandua izan, mimatua izan, errespetatua izan...

Badago zahartzaroaz gogoetatzeko beharra. Nik behintzat hala sentitzen dut. Poesiak horretan lagun dezake:

poesiaren funtzioa
hiztegia berridaztea da
deserosotasuna erein
harridura elikatu
/.../
argi bat piztea iluntasunean

Ona. Oso ona. Bikaina. Aspaldian irakurri dudan onenetakoa. Eskola guztietan irakurtzeko modukoa.

Zaila da liburua definitzea, baita laburtzea ere: txirrindularitza kontuak, gerrako haur baten istorioa, iheslariei laguntzeko konjuratu den herri oso bat, egunero entrenatzearen aitzakiaz dokumentu faltsuak garraitzen dituen txirrindulari profesionala, han goitik itsasoa ikusten delako mendia igotzen duten itsasozaleak... Liburu korala da, protagonista ugari dituena; den-denak inportanteak. Badu kutsu surrealista bat... garai bateko film italiarren modukoa. Benetan merezi du irakurtzea.

Izan ere, iraultza egiteko era asko dago Ponte a Ema herrian: pelikula italiarrak jartzea, gereziak banatzea, garrafoiak garraiatzea, liburuak azpimarratzea, faltsifikazioak egitea, arropa berriak erabiltzea...

Eta, hara non, lerroartean, (eko)faxismoaren definizio bikaina: "Zu eta ni, biok, mendian gora bagoaz kantinplora bakarrarekin, eta hilzorian bagaude, biotako batek edan beharko du ur hori, ze konpartituz gero ez dugu izango ur nahikoa, eta batek edaten badu, gutxienez bat hori salbatu egingo da. Eta ez izan dudarik nik bizirik segitu nahi dudala."

Zaila da laburtzea, baina, ahal baduzue, irakurri!

Ongi. Oso ongi. Agian spoler gehiegi. Gauza asko irakurriak nituen liburuari buruz, eta baliteke espektatiba gehiegi izatea.

Esanguratsua (eta argigarria) iruditu zait hiru lapurreten kontakizuna. Liburuaren arabera hiru aldiz lapurtu digute Internet:

• Internetaren garapenaren atzean ikerketa-zentro publikoak egon ziren... harik eta pribatizatu eta lau enpresen eskutan utzi zutenera arte: arriskuak sozializatzea eta etekinak pribatizatzea.

• Jendea sareetan gauza interesgarriak egiten ari zenean, Web 2.0 deitu zuten negozio-eredua asmatu eta hori guztia bereganatu egin zuten. Halere erabiltzen jarraitu genuen, harremantzeko.

• Hirugarrenez lapurtu digute, sarea gure datu pertsonalak bereganatzeko eta gorrotoa elikatzeko tresna bihurtu dutenean. Egungo paradigma da: nori jarraitzen diozun gero eta inportantzia gutxiago du.. logaritmoak agintzen du.

Iruditzen zait kontakizun hori ederki laburtzen duela liburuaren nondik-norakoa.

Apunte gehiago:

(a) Ederki deskribatzen ditu sareek fakeak sortzeko eta gorrotoa hedatzeko erabiltzen dituzten mekanismoak. Beldur pixka bat ematen du, egia esan. Sarritan iruzkin xelebreak izaten dira, politikoki inkorrektoak... Troia-zaldi baten moduan funtzionatzen dute, barruan benetako zabor faxista izkutatzen duena. Larrun aldizkariaren urriko aleak ere horretaz jardun zuen: www.argia.eus/argia-astekaria/larrun/2890

(b) Abian dauden alternatibak azaltzen ditu: aktibismo digitala; internet dekrezentista; internet feminista; interneten gobernantza; RSSak, anomizatzaileak erabiltzea... Oso iradokitzailea.

(c) Bereziki interesgarria iruditu zait ikuspegi dekoloniala, eta feminista: "zuk zeuk egin"-etik "elkarrekin egin dezagun"-era; epistemizidioari aurre egitea... Lotura batzuk apuntatu ditut, datozen asteetan irakurtzeko:

• sursiendo.org/2021/08/tejer-sentidos-para-una-tecnologia-co-responsable-desde-el-feminismo-y-los-territorios/

• restofworld.org/2020/tecnologia-tequio-cambio-climatico/

• manyfesto.ai/index.html

Apunte hauek niretzako bildu ditut, bereziki. Espero dut spoiler gehiegi ez izatea.