Kritikak eta Iruzkinak

Akabo gustura irakurtzen den nobela iruditu zait, estrukturak eta erritmoak laguntzen dute. Bereziki gustatu zait istorioak aurrera egiten duen erritmoa eta jorratzen dituen gaiak (tesia, bikotearen desegitea, erasoak...), gaur egungoak eta interesgarriak direnak. Tramak harrapatu egin nau hasieratik, eta irakurtzeko gogoa izan dut azkeneraino. Euskararen erabilera ere aipagarria da: naturala, artifiziorik gabea, baina oso ondo idatzia eta zaindua, eramaten zaituena. Euskaraz irakurtzera ohituta ez dagoen norbaitek ere gozatu ahal izango luke zailtasunik handirik gabe liburu hau.

Alderdi batzuek, ordea, ez naute hainbeste konbentzitu. Adibidez, Sheenaren pertsonaia ez zait guztiz sinesgarria egin, Manu Bartzelonara bueltatzen denetik aurrera. Ez dut ulertzen nola deritzon ideia hobea dela pertsona bat hiltzea (horrek dakarren guztiarekin: psikologikoki, poliziarekin...), bere bikoteak kartzela bihurtu duen harreman horretatik alde egitea baino. Izan ere, bikotekidea hiltzen duela dakigu lehen orrialdetik, baina ia damurik eta gatazka moralik ere ez du erakusten liburu osoan (poliziak harrapatuko ote duen beldur ere ez da!). Pertsonaia hotzegia (zentzu moral horretan) azken kapituluan aipamen arin batengatik izango ez balitz.

Hasieran, Bisitak ez zuen nire interesa piztu. Pare bat aldiz pasatu nintzen liburuaren aurretik, eta ez nuen irakurtzeko interes handirik sentitu. Hala ere, aukera bat ematea erabaki nuen, eta pozten naiz hori egin izanaz.

Pagadik aurkezten duen istorioa sendoa da, eta umore ukituek goratzen dute. Askotan, sarkastikoak eta zorrotzak dira, eta oso modu egokian integratuta daude, irakurketa arina eta entretenigarria eginez. Gainera, istorioa oso irudimentsua eta freskoa dela nabarmenduko nuke.

Beste edozein liburuk bezala, Bisitak itzalak ditu. Itzalen artean, bere estiloak batzuetan telebistako edo zinemako gidoi bat gogorazten duela azpimarratuko nuke (hori da, azken batean, bere medio naturala). Baina ez diot txarra denik. "Alferrikakoa" dena ezabatzeko behar horrek ondo funtziona dezake beste euskarri batzuetan, baina literaturan, uste dut "beharrezkoak ez diren" xehetasun horiek aparteko nortasun ematen dutela, eta agian sentitu dut gehiegi moztu duela zenbait lekutan. Edonola ere, ulertzen da zergatik egin duen eta barkatzen zaio. 🤣

Esandakoa, balantzea positiboa da. Zalantzarik gabe, aukera bat merezi duen liburua.

Nahiz eta beti izan naizen irakurle, aitortu behar dut ez nuela inoiz gozatu eskolan irakurtzera behartzen gintuzten liburuak irakurtzen, eta La casa de los espíritus ez zen salbuespena izan garai hartan. Hiru aldiz saiatu nintzen gerora berriro hartzen urteetan zehar, baina Barrabas itsasoz iristen den kapituluan trabatuta geratzen nintzen beti. Bitxia bada ere, antzeko zerbait gertatu zitzaidan Cien años de soledad liburarekin eta horrek pentsarazi dit liburu biek badutela eskuraezina zitzaidan zerbait komunean. Oraingoan, ordea, bukatu dut eta, nire harridurarako, izugarri gozatu dut. Hainbeste, ze pena ematen dit amaierara iritsi izanak.

La casa de los espíritus nobela bat baino gehiago da; herri oso baten historiaren zati garrantzitsu baten kontaketa da, Trueba familiako hainbat belaunaldiren bidez kontatua. Bere errealismo magikoak eta herrialdeko gertaera historikoekin duen lotura sakonak liluratu egin naute. Lehen aldiz, Isabel Allende ulertzea lortu dut eta bere liburu gehiago irakurtzeko prest utzi nau.

Askok Cien años de soledad liburuarekin alderatzen dute beste hau, baina agian konparazio bidezkoagoa El amor en los tiempos del cólera liburuarekin litzateke, biek giza harremanei eta denboraren joanean irauten duten loturei heltzeko duten moduagatik.

Blackwater lehen kapitulutik harrapatu nau istorio liluragarri batekin. Foilletoia izateak ez dio baliorik kentzen, alderantziz: estiloak xarma berezia gehitzen du, eta formatu hori ez dela gutxietsi behar erakusten du. Hain obra luzean normala da akatsen bat edo beste aurkitzea, baina hemen gutxi dira eta ez dute irakurketa oztopatzen. Liburuko pertsonaiak oso ondo eraikita daude, eta modu naturalean eboluzionatzen dute ataletan zehar. Bakoitzaren garapena zaintzearen ondorioz, motibazioak eta gertatzen diren aldaketak ulertzea ahalbidetzen du, irakurlea haiekin inplikatzea lortuz.

Blackwater ez da beldurrezko eleberri bat, familia-harremanetan eta botere-egituretan oinarritutako istorio bat baizik, baina zientzia-fikzioaren, beldurrezko liburuen eta pulp kulturaren ukituak oso presente ditu eta ondo dosifikatzen dira.

Sei liburuxken bidez irakurtzeko ideiak umetan astero ikusten genituen telesail haiek ekar ditzake gogora, eta ziur aski bere garaian eragin berezia izan zuen. Hala ere, data pasatu ondoren, formatuak bere erakargarritasunaren zati nabarmena galtzen du; hala ere, salbuespen bezala, interesgarria da ikustea egileak nola erabaki zuen egitura hori ematea.

Blackwater irakurtzea merezi du, dudarik gabe, eta jende askori gomendatuko diot, zein ona den ikusita.

PD: Liburua izugarri gustatu zait eta ulertzen dut zergatik askok konparatzen duten Cien años de soledad monumentuarekin, baina ez gaitezen engaina: Gaboren aurka lehiatzea ia ezinezkoa da eta eleberri hau motz geratzen da Buendiatarren jenialtasunaren aurrean. Nik bere garaian bost izar eman nizkion Cien años de soledad liburuari eta gaur Blackwaterri beste horrenbeste emango dizkiot, baina liga ezberdinetan jokatzen dute eta kontrakoa esatea gezurra esatea litzateke. Eta, behar izan publiziatarioak gorabehera, hori horrela da. XD