Kritikak eta Iruzkinak

Kurt Vonneguten Matadero cinco liburuak absurdoa, sarkasmoa eta irrazionaltasuna konbinatzen ditu gerraren eta, hedaduraz, bizitzaren beraren zentzugabekeria erretratatzeko. Billy Pilgrim bere bizitzako une garrantzitsuen artean salto egiten duen protagonistaren bitartez, Vonnegutek narratiba (eta tonu) kaotiko bat proposatzen du, edozein egitura tradizionalekin apurtzen duena. Zientzia-fikzioaren, kritika antibelizistaren eta umore beltzaren arteko nahasketa. Absurdoa eta tragikoa maisuki elkartzen dituena, liburuko unerik argienak izateraino.

Vonnegutek, gerra zalantzan jartzeaz gain, zentzurik ez duenari zentzua ematen saiatzea ere zalantzan jartzen du. Emaitza: nobela sarkastiko bezain argia, zuhurra. Irakurlea tonu apurtzaile baten bidez desarmatzen duena.

Nahiz eta irakurri duzuenok bat bakarrik gogoratuko duzuen (nik ere hori bakarrik gogoratzen nuen), bi esaldi errepikakor erabiltzen ditu liburu osoan zehar, saihestezina dena normalizatzeko balio dutenak. Eta hala dirudien arren, ez direnak baliabide estilistiko soil bat.

Aurrekoa baino apur bat txarragoa, baina larunbat arratsaldeko film bat ikusten duzun modu berean irakurtzen baduzu liburua, bere funtzioa betetzen du: entretenitzea.

Gata Cattana arlo pertsonala eta politikoa uztartzeak oparitzen duenaren erakusgarri indartsua da. Bere poemak zuzenak dira eta mitologia, kritika soziala eta feminismoari eta identitateari buruzko hausnarketak nahasten dituzten irudiz beteta daude. Irakurri.

Stephen Kingek eta Richard Chizmarrek beldurrezko istorio batean murgilduko gaituzte "La caja de botones de Gwendy" nobela laburrarekin. Hainbat botoi dituen kutxa misteriotsu bat aurkitzen duen neskato baten istorioa da, baina zein preziotan?

Denak bukatzen ditudanean, batera iruzkinduko ditut.

Denak bukatzen ditudanean, batera iruzkinduko ditut.

Denak bukatzen ditudanean, batera iruzkinduko ditut.

Denak bukatzen ditudanean, batera iruzkinduko ditut.

Denak bukatzen ditudanean, batera iruzkinduko ditut.

SK-en El visitante harritu egin nau, nahiz eta argitaratu zuzenean ez nuen irakurtzeko gogo handirik izan. Ez dakit zergatik, baina kostatu zait aukera bat ematea. Eta behin hasita, harrapatu egin nau, erabat.

Zakuaren gizona kondairaren bertsio moderno bat bezalakoa da, umeei beti beldurra eman dien irudi ilun hori. Kingek bere estilora eramaten du dena bihurriagoa izan dadin, sineskeriek gaur egungo mundua “arrazionalean” duten lekua erakutsiz. Zati batzuek, batez ere amaiera aldera, Stokerren Drakula ekarri zidaten gogora, batez ere Holly eszenan sartzen denean.

Zenbaitetan zera eskatzen diozu liburu bati: istorio on bat eta kitto. Eta El visitantek bere lana bete egiten du, asmo handikirik gabe, baina azken orrira arte itsatsita mantentzea lortuz.

(Ni bezalako frikientzat: “La torre oscura” sagarakin duen lotura, erabatekoa da.)

Paco Rocak "Regreso al Edén" komikiarekin Valentziako gerraondora hurbiltzen gaitu, familiaren oroitzapenen bitartez. Protagonistak duintasunez eta erresistentziaz hartu nahi ditu adinaren zailtasunak eta gazte garaian hondartzan egindako aspaldiko familia-argazki baten bidez, goseak eta errepresio faxistak gidatutako garai bateko itxaropenak eta frustrazioak berpizten ditu.

Bere estilo pertsonalarekin, nostalgia eta gordintasuna atzematea lortzen du, familiaren oroimenak babesleku gisa duen garrantzia nabarmenduz.

Azken portuko postdatak Euskal Herriko herri askoren esentziara hurbiltzen den fikziozko herri batera eramaten gaitu. Bi pertsonaien ekarpenekin, zorroztasunez islatzen dira etengabeko tentsioan dauden konplexutasun politiko, sozial eta emozionalak. Aselek eta Johnek, bakoitzak bere estilo propioarekin, nortasunari, gatazkari, erresistentziari eta pertsonaien dimentsio intimo eta sexualari buruzko gaietan sakontzen dute.

Egiturak aukera ematen die introspekzioa eta kritika esploratzeko bakoitzaren erara eta "Postdata" bakoitzak pertsonaien egungo izaera eraikitzen duten istorio indibidual eta kolektiboetara hurbiltzen gaitu. Pertsonaiak konplexuak dira, lehengo eta oraingo borrokek markatutako pertsonalitate indartsuarekin.

Lagunen arteko gutun horietan egile bakoitza bereizteko, badira agerian geratzen ez diren estilo-xehetasunak. Baina nor den nor identifikatzeko gai izango zara, non begiratu behar duzun baldin badakizu.

Lankidetza honek on egin die biei. Ea egunen batean postre bat oparitzen diguten.

Holly liburuan, SKek Holly Gibney ikerketa kezkagarri baten erdigunera eramaten du, pertsonaia gisa zenbat hazi den erakutsiz. Holly ez da detektibe berezi bat bakarrik, gizakiaren txarrena ikusteko intuizio berezia duen norbait da. SKek Holly hurbilago bat erakusten digu eta zalantzarik gabe, Holly egilearen pertsonaiarik maitagarrienetako bat bihurtu(ko) da.