Hamen nere arrantza literarixuak: hor zihar "peskautako" liburuak, eta eurei buruzko "rebuznoak".
Bookrastinatingen nenguan, ondiok trukillua harrapau barik. Han falta jatana, hamen ikasiko ete dot?
Esteka hau laster-leiho batean zabalduko da
Ez nekixan beste gauza bat: ekilore pipa tostauak jatian modia, tanke gidari errusiarrak ekarri juen Gerra Zibillian. 40 hamarkadan, "matahame" modura zabaldu zana.
Beste pertsonaje rekurrente bat Juan Bourbon da: erregegai eternuan ibilbide patetikua ez najuan ezagutzen, eta oin ulertzen juat 1984an Portugalera oporretan juan nintzanian, Estorilletik pasatzian gurasuak jeuken kuriosidadia. 😄
Liburuan zihar, asmautako pertsonaia batzuk agertzen jakuz, behiñ eta barriro, 1940. hamarkadako kontakizun historikua kalera jaitsitta: - Nabarmenena, Chato Puertas estraperlistia ("el diente, el sortijón con solitario en el anular, el peluco marca Longines, la gruesa esclava en la muñeca peluda y la medalla de la Virgen del Carmen al pescuezo, todo de oro macizo"). - Fulgencio, lan prekarixuetan bizirauten daben preso baten semia. "Mayoría silenciosa" famatua irudikatzen dabela esango najeukek. - El Siglo barberixako bezeruen tertulixia. Kritikuen abots apala. - Petronilita, goittik behera datorren markesan alaba topolinua.
Ian Gibson hau (Mel-en anaia ete?) TBtik ezagutzen juat, baiña sekula etxuat bere ezer irakorri. Paziente batek bookcrossing kajan lagatakua.
Nueva York, 1998, cabalgata de Acción de Gracias. Kiera Templeton, desaparece entre la multitud. Tras …
Ea zelan dan hau.
Lehen be esanda jaukat, liburua antifrankismotik idatzitta jagok. Baiña badago gustatzen jatan beste zeozer be, ea azaltzia lortzen doten. Espainia arruinatuan erretratua egittian, umore baltzaz gain errukixa be bajagok. Eta ez bakarrik galtzailliekingua: gerra zibilletan, batzuk gehixago bestiak baiño, baiña danak galtzen juek. Hamen ondo ikusten dok hori, eta une batzutan -sekulan ez neukian halakorik pentsauko- ruinetan dagon erresumako generaltxo horren gaiñeko sinpatia pixkat igarri juat. Zelako paraderua!
Lehenago be konturatzen hasitta nenguan: hórrek urtietan "gutar" guztiak ez ziran heroe izan - "kontrarixo" guztiak gaizto izan ez zirazen moduan...
Hara hara, hau ez zuan Covid19ko pandemian gertatu bakarrik, orduan. "Zaldun Mutilatuak" eskeko ibiltzia debekatu zanian (229. or): "Luego las aguas vuelven a su cauce y los mutilados siguen mendigando sin agobios de la autoridad. Ésa es la ventaja de la "Nueva España": que aunque no hay día que no se dicte media docena de Decretos-Leyes, regulaciones y normas de obligado cumplimiento, ya son tantos que nadie se acuerda de ellos ni para cumplirlos ni para hacerlos cumplir".
Frankismuan, garbizaliak "coñac"en ordez "jeriñac" sartzen saiatu ziranian, ez zeban arrakastarik izan. Kontatzen zanez, tabernan "Un jeriñac" eskatzen zebenian, kamarero batzuk "Al fondo a la derecha" erantzuten zeben...🤣
Frankismuan, garbizaliak "coñac"en ordez "jeriñac" sartzen saiatu ziranian, ez zeban arrakastarik izan. Kontatzen zanez, tabernan "Un jeriñac" eskatzen zebenian, kamarero batzuk "Al fondo a la derecha" erantzuten zeben...🤣
1940 hamarkadako Espainia ulertzeko balixo izan destan datua: "Los sueldos de las criadas son tan bajos que casi todos los hogares de clase media pueden costearse al menos una. En algunos lugares niñas de 10 años trabajan 12 horas diarias sólo por la comida y una bata vieja".
"La Colmena" estiluan, egiantzeko pertsonaia batzuk jarraitzen jittuaguz hainbat egoeratatik zihar. Lehelengo frankismoko urtietako gauzak ikasteko atxekixia.
Tartian iragarkixak sartzian rekurtsua be ona: herrittarren premiñak seiñalatzeko.
Aittak eta amak kontautako ipoiñak, egiaztatzen, kontrastatzen, osatzen. Kristonak eta bi pasau jittuezen!
Liburua irakortzen oso ondo pasau juat, eta horixe dok inportantiena: 4-5 eguneko entretenimendu bikaiña, etxian momentu bat libre noiz geratzeko gogoz. Kapitulo motzak, "bat gehixago", "bat gehixago"... egun pare batian ordu batzutako loa galdu juat, liburuan "erruz".
Halan be, liburu amaieria ondo biribildu barik geratzen dok, eta ez "amaiera ireki bat" emon nahi izan jakolako, ez: historixa nagusixa (Itaca Exposito) ondo kontauta geratzen badok be (gitxi gora behera), bere inguruan ehundutako bigarren maillako linea askori amaiera bizkor eta ez oso koherentia emoten jakek: dendako enplegatuana... bibliofilo/faltsifikadorien arteko harremanak... liburuzale emakumien saria... Unaien amaordia... hiltzaillian izaera bikotxa... Santxoelsabioko bihargiñen arteko harremana... Itacan benetako jatorrixa... Entzun juat Urturik ondiok serie honetako beste ale bat idatzi dabela, izan leike hónek gauzok geruago kontatzeko asmuakin apropos laga izana? Etxakixat, hori be irakorri biharko juagu (gustora gaiñera).
Gero, idazle honen konstantiak jagozak: arabartasunan esentzien kantua (abizen konposatuak, aittitta-totema, Bittorixa eta inguruko herrixen geografiak...). Horren barruan …
Liburua irakortzen oso ondo pasau juat, eta horixe dok inportantiena: 4-5 eguneko entretenimendu bikaiña, etxian momentu bat libre noiz geratzeko gogoz. Kapitulo motzak, "bat gehixago", "bat gehixago"... egun pare batian ordu batzutako loa galdu juat, liburuan "erruz".
Halan be, liburu amaieria ondo biribildu barik geratzen dok, eta ez "amaiera ireki bat" emon nahi izan jakolako, ez: historixa nagusixa (Itaca Exposito) ondo kontauta geratzen badok be (gitxi gora behera), bere inguruan ehundutako bigarren maillako linea askori amaiera bizkor eta ez oso koherentia emoten jakek: dendako enplegatuana... bibliofilo/faltsifikadorien arteko harremanak... liburuzale emakumien saria... Unaien amaordia... hiltzaillian izaera bikotxa... Santxoelsabioko bihargiñen arteko harremana... Itacan benetako jatorrixa... Entzun juat Urturik ondiok serie honetako beste ale bat idatzi dabela, izan leike hónek gauzok geruago kontatzeko asmuakin apropos laga izana? Etxakixat, hori be irakorri biharko juagu (gustora gaiñera).
Gero, idazle honen konstantiak jagozak: arabartasunan esentzien kantua (abizen konposatuak, aittitta-totema, Bittorixa eta inguruko herrixen geografiak...). Horren barruan "condicional alavés" izendatzen daben horri protagonismo berezixa emoten jakok, lizentzia literario askokin baiña (ez jagok esaten daben bezain hedatua -eskola askorik bako jentien artian bakarrik-, ezta Arabara mugatuta be). Kuriosidade modura, "euskera" berbia aittatzen dok (serie osuan lehelengotz, oker ez banago).
Liburuan motor nagusixa bibliofilixia danez, gauzak ikasi jittuadaz: ez najenkixan "libro de horas" bat zer zan (eta "libro de horas" baltza, gitxiago). Mundu horretan mobitzen dittuazen antikuarixuen arteko kontuak be kuriosuak egin jataaz, baiña tamañuan: urriñegi gelditzen jatan mundua da, bildumazale aberatsen gauzak. Ontzat emongo juagu ba, pentsauta autoria "Tahitiko" zonbixen gaiñian (p. 342) baiño hobeto dokumentauko zala. :-)
Bestelako gauzaren bat be ikasi juat: AEBetan spanish craze bat egon zala, XIX-XX artian izandako furixadia.
PD: hau argitaratu baiño lehen billaketa bat egin juat eta bai. "El Ángel de la Ciudad" liburua argitaratu dau aurten, liburu honetako trama familiarrekin segiduta. Beraz argi jagok Urturik bide folletineskua hautatu dabela, horrek dakazen alde on eta txar guztiekin...
PPD: igual El Conde de Montecristo irakorri barri (erloju-mekanismo perfektua!) folletinekingo exijentiegi bihurtu nauk. ;-)
Arraixua, eta Spanish Forger horren kontua egixa ei dok. es.m.wikipedia.org/wiki/Falsario_espa%C3%B1ol Bistan da gure zipaio faborituen nundik norakuak idazteko, Urturi ondo dokumentau dala.
Gertatu bihar zuan, noski: 2020xan hasittako Covid19 pandemia nobela baten. Banajekixan literaturan sartzen hasitta jeguala, gai monografiko moduan - halan be, esku artian suertau barik najeukan, liburu honetara arte. Kasu honetan, bibliofilo zaharren herixotza masibuak liburu arraruen merkaua hankaz gora jarri izanangaittik, gain-eskaintzian kontura.
Bibliofiluen, zehazki liburu ehiztarixen beste bat. Uste eze genero bihurtzeko bidian dagola!
Normalian liburu zaharrunuekin ibiltzen nauk, ba... hara! Igazko hau erregalau jestek aste honetan, aurreko hirurak gustau jataazela-eta. Ea zer moduz!