Kritikak eta Iruzkinak

Arras ongi dokumentatu, idatzi eta arrazoitutako liburua da. Egilea Katakraken aditu ahal izan nuen eta zinez interesgarria ere. Oinarrian, garapenkeriaz geroztik, eskola, klase erreprodukzioaren eta meritokraziaren tresna nola izan den azaltzera heldu da. Nire ikuspuntu pertsonalean (ideologikoan ere) estatuaren interes identitarioen eta patriarkalen inguruan bertze hainbertze erran zitekeen eta, bistan dena, liburu honetan ez duzue kritika hori aurkituko. Izan ere, egilea "Eskola errepublikarraren" (Frantziar errepublikartasunaren zentzuan, estatala, zentralista akaso) defendatzailea baita. Nazio eta genero auziak kanpo uzten dituen heinean ez ninduen ideologikoki asetu, eta, hala ere, liburu bikaina da zeinari "etekin" teoriko polita atera bainion.

2021eko otsailean, han eta hemen erraten ohi ditudanak entsegu itxurako eta formatu txikiko liburu batera ekartzeko eskatu zidaten. Horra, nondik gatozen, non gauden eta norat joan beharko genukeen eskemara ekarrita nere orduko gogoetak.

Rodari beti bai; dibertitzeko, hausnartzeko eta haurren kulturaz ari garenean zer arraio erran nahi dugun ongi konprenitzeko.

Erroetara doan askatasuna hezkuntzatik praktikatzeko modu koherente eta ongi sustraitutakorik bada, hori Emmi Piklerren ekarpenetik heldu da. 0-3an ari direnetzako ezinbertzekoetako bat.

Bertze ezinbertzekoetako bat pedagogia paradigma marxistaren ildoan kokatzen dugunontzako. Vigotskyk eman zigun, iraultza sozialista baten abaroan, gizakia bera ulertzeko modu berri bat, kulturala, soziala eta historikoa izanen zena; konstruktibismoa.

Aski liburu interesgarria eskola libertarioei buruzko gogoeta sakona eta kritikoa dakarrena. Pertsonalki autore anarkisten nire erreferentzia zerrenda luzatzeko eta harez geroztik autore ederrak topatzeko balio izan dit. Berriki edizio berri bat atera da non aintzinsolasa errebisatu duen Ani Perezek berak, anarkismotik komunismorako bere garapen intelektual pertsonalarekin batera doana.

Pedagogiaren ezinbertzekoetan akaso lehena hau kokatuko nuke. Batetik munduan baden libururik irakurrienetakoa delako, bertzetik ez delako ulertzen ahal mundua eraldatzeko nahia duen hezkuntzarik Freireren obra gabe eta bere obra zabalean hau da "bandera-ontzia" dudarik gabe. Fite euskaraz leituko dugula uste dut. Ordu zen!

Oinarrizko zenbait ideia lantzen ditu gaur egun gogoraraztea komeni direnak. Azpimarratuko nituzke langile klasearen memoriaren eskolaratzearen aldarriaren ideia eta zaintzaren pedagogiaren aipamenak.

Euskal literaturaren klasiko hau irakurri gabea nuen eta zinez, mugarri bat ezarri du nire ni "euskal literatura irakurlean". Hasieran zaila gerta daiteke irakurketa bere ez ohiko ortografia dela eta, zentsuratu gabeko edizio honen akaberan azalpena ematen du Arestik berak egindako hautu horri buruzkoa eta hauxe gaineratzen: "Politikoek euskera garbi bat nahiago dute, naiz-eta (sic) horrela pobretzen den, baina eskritoreak euskera aberats bat behar du, naiz-eta horrela zikintzen den". Altxor bat da liburua berez, hemen badakarren perla saldotik bat: "ni ere izan nintzen behin, orain urte asko, herria, eta orain konturatu behar izan naiz ni... Orain, plaza batean haur batzuk erderaz kantacen ikusi ditudala" 1986ko Susaren edizioa Agustin Ibarrolaren irudiez lagunduta heldu da, preziso lan honetarako egin zituenak. Tira, altxor bat alderik alde. #PaperjaleZozketa

Aunitz maitatu dut ipuin liburu hau. Zinez harritu nau, onerako bistan dena, Arrularen idazkerak eta ideiak harilkatzeko erak.

Mamiari dagokionez, bertze zer edo zer espero nuela aitortu beharrean naiz, ez dut egiazki sobera maitatu. Pertsonaiak ez zaizkit sinesgarriegiak gertatu, jite mendebalzentrista baduela erranen nuke. Hala sentitu dut nik behinik behin. Itzulpenari eta erritmoari dagokionez alta, maitatu izan dut.

Alaskatik abiatu nituen Suarezekikoak eta Irautera aukeratu nuen gero. Erraietara sartzen da bere poesia, pertsonalki iñarrosaldi ederra ekarri dit bere lanera hurbiltzeak; polit, gordin, garbi erraten ditu gauzak, halako erritmo pausatu berezi bat emanez bere poesiari.