Kritikak eta Iruzkinak

bixerdo

bixerdo@paperjale.eus

duela 2 urte, 4 hilabete(e)an batu zen

Esteka hau laster-leiho batean zabalduko da

(e)k Charles Portis(r)en El perro del sur(r)i buruzko iruzkina egin du (DW, #42)

Charles Portis, Javier Lucini: El perro del sur (Paperback, gaztelania language, 2025, Dirty Works) 2 izar

Guy Dupree se ha saltado la condicional y se ha largado con la mujer, el …

Ez zait gehiegi gustatu. Ezin izan diot umorea harrapatu eta gainera ezin izan dut azaleko kaskezurra identifikatu (oreina edo antzeko zerbait dirudi baina hortzek eta adar faltak irudia modifikatuta izan daitekeela pentsatzera eroan naute)

(e)k Aurora Echevarría Pérez(r)en Golpe de gracia(r)i buruzko iruzkina egin du (Salamandra Black)

Aurora Echevarría Pérez, Dennis Lehane: Golpe de gracia (Paperback, gaztelania language, 2024, Salamandra) 5 izar

Boston, verano de 1974 . Una noche, Jules, la hija adolescente de Mary Pat, se …

Dennis Lehanek argi uzten du gidoilari gisa duen ofizioa. Oso 'ikusgarri' (ikusmenetik imajinatzeko erraza zentzuan) idazten du eta istorioan zehar, irakurtzen jarraitu beharrean laprast egiten duzu amaierara arte. Oso protagonista gogoangarria ateratzen du oraingoan eta pena eman didan bakarra euskarazko bertsioa ere baduela ("Erruki onez", Koro Navarrok itzulia) beranduegi enteratu izanak.

(e)k Alison Bechdel(r)en Fun Home liburuaren kritika egin du

Alison Bechdel, Danele Sarriugarte Mochales (itzultzailea): Fun Home (GraphicNovel, Euskara language, Txalaparta) 5 izar

Alison Bechdelek, bere memoria grafiko aitzindari eta arrakastatsuan, aita zenarekin izan zuen harreman zaila kontatzen …

Irakurri beharreko komikia

Baloraziorik ez

«Altzariak umeen modura zaintzen zituen, eta umeak, berriz, altzari gisa hartzen» horrela laburbiltzen du Alisonek bere aitak eurekiko zuen erlazioa (14. or.). Aspalditik aparkatuta neukan komikia oso irakurketa gozagarria suertatu da, erreferentzi literarioz beterik; kapitulu bakoitzeko izenburuak eta tonuak libururen batera daroatzu (hasieran aipatzen diren itzulpenetan faltan bota dut hain edizio politan argitaratu zen Kenneth Grahameren "Haizea sahats artean") eta kutsu nostalgikoa gailentzen zaio 'zorren kitapen' antzeko honi. Oso gomendagarria eta oso edizio ona (zein ona den Danele itzulpenetan, bere DFWen liburu baten itzulpena dut zain udagoienerako eta egilea oso gustokoa ez badut ere, ziur nago hizkuntza aldetik marabilla bat izango dala). Orriak hain finak dira behin baino gehiagotan atzera egin behar izan dudala bi batera pasatu ditudalako eta ez nuelako ezer ulertzen.

(e)k Pleibak(r)en kritika egin du

Pleibak (Paperback, Susa) 4 izar

Jarzazu Beda bat zure bizian

Baloraziorik ez

Arrapalada batean irakurtzen den liburua.

Urrundu egin diren bi lagunen istorioak Liherreko Lidek idatzitako Izotz ura [1] gogorarazi dit baina bihotzean zimiko (txitximerke) egin didan pertsonaia eta istorioa Bedarena izan da. Liburuan agertzen den bezala ikus nezakeen kalak batzen, eleiza atontzen, balerianak hartzen edo txorimamua prestatzen. Inguruan ahotsak ozentzen direnean bazter batean isilduz eta enbata pasatzerakoan bere eritziak edo aholkuak ahopeka esanez. Baserriko martxari eusten inor hortaz konturatu barik eta inoren eskerrak jaso barik.

Bere aurreko eleberriaren pertsonaia nagusia ikusirik, egon leiteke landa eremuko emakumezko pertsonaia potenteekin 'enkasillatu' ('etxetxuratu'?) daitekeela baina... ze guzu esatea, señé? nigatik horrela jarrai dezala eta horrelako pertsona gogoangarri gehiago ekar gaitzala.

(Ze handiak diren Susan, eleberriak CC lizentziekin argitaratuz eta sarean osorik eskegiz, honako hau bezala [2]. Animo eta eskerrik asko egiten duzuen beharragatik)

[1] susa-literatura.eus/liburuak/narr149 [2] susa-literatura.eus/liburuak/narr155

(e)k Jon Gerediaga(r)en Zeru-lurren liburua liburuaren kritika egin du

Jon Gerediaga: Zeru-lurren liburua (Euskara language, 2023) 4 izar

2023ko Irun Hiriko Kutxa Literatura Sariaren irabazlea Poesia liburu ugari ditu egileak eta, bere azkenekoetan …

Natura (g)urtu

Baloraziorik ez

Gauza kuriosoa da irakurketak zelan gurutzatu daitezkeen ikustea. Gerediagaren "Zeru-lurren liburua" irakurtzen nengoela Mauro Entrialgoren "Malismo" ere hartu nuen eskutan eta haren hasierako Ursula K. Le Guinen aipuak ("Conocer el nombre significa controlar a la cosa") Arrate Hidalgok (UKLGen 'intensita' bat, bere hitzetan) "Oihan hitzean mundua"rako idatzitako hitzaurrera.

Arrateren hitzaurre horretan esaten denez, Ursulak zientzia eta poesiaren arteko harremana definitu zuen lehenak kanpotik zehaztasunez deskribatzen duela adiraziz eta bigarrenak barrutik zehaztasunez deskribatzen duela.

Jon Gerediagak ere Ursula K. Le Guinen mundua hitzaren bitartez deskribatzeko gogoa partekatzen du eta bere poesia lan osoa bihurtu du grina horren erakusle. Poesia lan osoa dinot liburu berri honek ez baitakar hausturarik bere aurreko produkzio poetikoarekin. Agian poemak destilatuagoak daude oraingo honetan (egia esan, Aitor Francosek aipatu ezean, ez nintzen ezta konturatu egingo poema guztiak hamar lerrokoak direnik [1]) baina bai gai zein doinu aldetik, liburu ezberdinen poemak trukagarriak direla iruditzen zait.

Hori baita egilearen …