Amorante frantsesa

Amorante Frantsesa Poesia eta prosa ezberdinak bai Baina ez errotik Nobela bat irakur daiteke poema baten moduan? Bai …prosa lirikoa (esango lukete adituek) Poema bat irakur daiteke nobela baten moduan? Baiki … zer ziren, bada, gure balada zaharrak (Bereterretxe, Markesaren alaba…) Amorante Frantsesa nola irakurri?

Ni neu saltoka ibili naiz: orain nobela, orain poema… Esperimento interesgarria iruditzen zait eta zapore ona uzten du. Irakurtzera animatzen bazarete, gomendio bat: entzun, aldez aurretik, Miren Agur Meabek liburuari buruz egindako elkarrizketaren bat (nahi beste topatu ahal duzue, apurtxo bat bilatuz gero). Merezi du hainbat azalpen bere ahotik entzutea. Nik neuk Arantza Iturbek Euskadi Irratiko “Arratsean” saioan egindako elkarrizketa gomendatuko nizueke (2025-05-28). Hemen: www.eitb.eus/eu/nahieran/irratia/euskadi-irratia/arratsean/osoa/9982769/

Gustatu zait baliabide grafikoak baliabide poetiko bihurtzeko trikimailua: bi puntuak lerro artean; zurigune bat lerro erdian; iraganari erreferentzia egiten dioten poemak eskuin aldean lerrokatu… "Arnasguneak" omen dira, haren ustetan.

Azken apunte bat. Ez nuen Diane Wakoski poeta ezagutzen. Bitxia egin zait “Esperando al Rey de España” izenburua. Haren kulturan printze urdina omen da Espainiako Erregea. Gurean ez ;-). Gure baladetan, ordea, “Hungriako Erregea” aipatu izan da, tokian tokiko jauna aipatu gabe aipatzeko. Akordatzen? "Atharratze jauregian bi zitroin doratü. Ongriako Erregek batto dü galdatü" (beste bertsio batzuetan "Atharratzeko Jauna” agertzen da, ordea).

Irakurtzen amaitzerakoan ez dut liburu borobila dela sentitu, seguruenik, nire espektatiba eta hutsuneengatik, baina hausnarketa txiki bat egindakoan, oso lan ederra dela konturatu naiz, eta asebete nau.

Formekin jolasteaz gain (nobela beltza poesia eta narratiba baliatuz), argi ikusten dut liburu laburrean ertz eta gai asko azaleratu nahi izan dituela idazleak, nire ustez, garrantzitsuena, 60 urtera hurbiltzen ari diren pertsonaia biziak lehen planoan agertzea: pertsonaia nagusia eta bere harreman sarea. Begirada, esperientzia, desioa, harreman sarea, ekimena... Askotan ikusezin bihurtu edo klitxe artean baztertu ohi diren emakume bat da protagonista: zaintzailea da, baina ez da amatasunari lotutako zaintza. Ogibidez ere institutuko ateZAINA da Agurtzane, eta horrek eta I.B. gaztearen hilketak beste adin espektro bat biltzeko bidea ematen du liburuan. Helduen zaintza (ahizpa, protagonistak; aita, amoranteak asteburuetan), buru osasuna, orientazio sexuala (lagun lesbiana), familia ereduak, harremanak: sexu-afektiboak nahiz bestelakoak, langile kontzientzia, arzalpenak...

Liburua aparta dela irakurri nuen hemen Paperjaken, eta, zer irakurri dudan pentsatutakoan, halaxe dela iruditu zait, bai.