Kritikak eta Iruzkinak

Porrumentzio

porrumentzio@paperjale.eus

duela urte 1, 2 hilabete(e)an batu zen

Esteka hau laster-leiho batean zabalduko da

To Kill a Mockingbird (Hardcover, 2015, Harper) 4 izar

50th Anniversary Edition

Bestelako liburua

4 izar

Orain arte irakurri ditudan liburuekin alderatuta oso ezberdina da hau. Horregatik dezente kostatu zitzaidan erritmoa eta gustua hartzea, 100. orrira arte edo ez nuelako jakin zer kontatu nahi zidan... eta gero ere, antzeko jarraitu du.

Bestelako liburua da, ume baten ikuspegitik dagoelako kontatua. Eta umeek emozioez gidatzen dute beren burua, ez justiziaz, ez gizalegez. Eta horrexegatik kontatzen du egunerokoa, detaile txikienari ere garrantzia emanda; eta, guzti horren artean, helduoi garrantzitsuagoak iruditzen zaizkigunak aipatzen ditu: justizia, arrazakeria, epaiketak, hilketak... baina beti eragiten dizkion emozioetatik abiatuta. Horregatik da bestelakoa liburua hau, eta, azkenean, liburuak horixe kontatu nahi zidala ondorioztatu dut: umetasuna.

Anarkherria 1986-2011 (Paperback, 2011, Txalaparta, S.L.) Baloraziorik ez

Aspaldi nekan liburu au burun, ta lengo batian berriz goatu zitzaiten, "Oihan hitzean mundua" irakurtzen ai nitzala. Asi naiz irakurtzen ta bueno, kutxu zarra daka, ta zati batzuk naiko gaixki idatzita daude, bateze euskerazkoak, oso gaixki ta zuzendu gabe: itzaurrean esate'anez, gogo aundiz ta profesionaltasun gutxiz itzulitako euskera

Ikusiko deu zer dakan eduki-edukiak, oain itzaurreekin nolako

Euskararen sendabelarrak (Basque language, 2000, Alberdania) 5 izar

Euskarak dituen zenbait gaitz euskalkiak baliatuaz sendatu edo, behintzat, arindu daitezkeela begitantzen zait. Hortik dator …

Euskaldun guztiek irakurri beharrekoa

5 izar

Oso liburu ona da, bai edukian eta bai idazkeran. Batzuetan astuna suertatu daiteke, niri historiaz ari zenean, baina beste zati batzuk guztiz gozagarriak dira.

Koldo Zuazoren proposamenekin oso bat nator gehien-gehienetan, txikikeriak txikikeria. Izatez, GrALa prestatzeko irakurri dut liburu hau, euskalkia eta Batuaren arteko harremana aztertu eta proposatu nahi dudalako.

Esan bezala, edukiaz gain idazkera ere ona da, euskal egiturez josia, lexiko aberatsa baina ez pedantea eta, garrantzitsuena, behar bestetan errepikatuta daude ideiak, ez konprimatu-konprimatuta.

Irakurri eta irakurrarazi

Oihan hitzean mundua (Euskara language, Igela) 5 izar

Kolonizazio bortitz batek athshetarren bizitza baketsua hautsi du. Selver ameslariak gidatuta, azkar baino lehen ikasiko …

Irakurri zazu

5 izar

Istorioa, bere hortan, ona. Kontakera, aldiz, bikaina.

Jatorrizko idazleak eukiko du zerikusia hortan, bñ merito haundina itzultzaileana iruitze zait. Euskal esapideak, hizkuntza-sena, zehaztasuna ta poesia bateratu ditu, beti ulergarri, nafarlapurtar dialektoa hartuta oinarri, nahiz ta Batuan izan. Hortaz, oso aberasgarria suertatu zait euskera aldetik, erregistro informala ondo landuta, euskalduna, ta gañea ezagutze ez deten euskalki batean izanda, hitz asko ikasitut, existituko ziala pentsature enitunak.

Zorionak Amaia, itzulpen ederra.

(e)k Epikuro(r)en Zoriontasunaren defentsan kritika egin du

Zoriontasunaren defentsan (Euskara language, 2023, Katakrak) 3 izar

Duela hogeita hiru mende Epikurok berrogei tratatutik gora idatzi zituen. Ia denak galdu ziren. Salbatu …

Astuna, sintetikoa, klasiko grekolatindarren harian

3 izar

Liburuaz

Gogo berezia neukan liburua irakurtzeko, jorratzen zuen gaia, eta nola aurkeztuko zuen, interesgarria izango zelakoan. Eta izan, bada. Baina arazo bat du: sintetikoegia da. Bigarren Hezkuntzan irakurrarazten zizkiguten liburuen parekoa da, astuna, analizatu behar dena... alegia, balio komunikatibo eskasekoa. Horixe da akademia europarreko joera, intelektualismoarekin eta pedantekeriarekin nahasten den sintesia, hizkuntza matematika balitz bezala, logika hutsa. Baño ez, ez da hola. Joera akademiko hori Antzinako Grezian eta Erroman sortu zela pentsatzen dut, behintzat, guri iritsi zaizkigun obretan halako joera agerikoa delako, eta liburu hau horren adibide da. Gaur egun esfortzu handia egiten ari gara "hizkera erraza" sustatzeko eta joera horri eusteko, baina klasikoak klasiko, ezta? Ba, zintzoa banaiz, niretzako, komunikatzeko gai ez den liburu bat liburu txarra da, eta aspaldikoa delako bada hain txarra komunikatzeko, ez da garairako egokia. Akaso liburu horiek moldatu beharko lirateke, adibidez josiz, erredundantziak eta parafrasiak gehituz.

Pena da hainbesteko mamia duten ideiak hain soil …

El placer / Pleasure (Hardcover, 2020, Lumen) 3 izar

Errexa ta azkarra

3 izar

Izenburuangatik ("Plazera") gehio gustatuko zitzaitela pentsatu nun, plazeran zentratuko zala, bñ plazeran baino gehio, aludunen plazeran zentratze da, nahiz ta denontzako balio dutenak esate ditun, noski.

Guztiz gomendagarria sexu(alitate)an eta harreman afektibosexualen gaineko heziketarik jaso ez dutenentzat (desagun 2000 urtetik beherakoentzat). Besteontzat, berri askorik ez.

Bi ordutan edo irakurri det. Gañea gustoa irakurtze da irudi asko ditulako (oso politak gañea) ta testua ere ez dalako nahaspilatuegia.

(e)k Jon Krakauer(r)en Into the wild kritika egin du

Into the wild (2008) 3 izar

Into the Wild is a 1996 non-fiction book written by Jon Krakauer. It is an …

Lehen liburua ingeles hutsean

3 izar

Ba halaxe izan da, bai: nik hala aukeratuta irakurri deten ingelesezko lehen liburua, moldatu gabea Benetan pozgarria zait ohartzea, den-dena ulertu ez arren, haria jarraitu dezaketela eta bitartean disfrutatu ere. Ilusioz beterik hasi nintzan liburu hau irakurtzen, saiakera (eko)primitibisten antologia bat irakurri ta gero, istorio honek ere primitibismotik dulako. Baina liburua ez dago argi egituratua ta horrek zaletzea ekidin dit: Chris McCandless-en istorioa kontatzen hasten da, gero pertsonai bera baina iraganean, gero bapatean beste antzeko istorio bat, beste bat, jarraian liburua dokumental bihurtze da, elkarrizketekin eta, gero hasierako pertsonaian gaztaroaz, gero idazlean beran istorio bat, gero berriz hasierakora... nahiko inkoherentea, alegia, haria jarraitzeko zaila

Halatare, kontu interesgarriak ditu liburu osoan zehar, aipua, hausnarketak...

Gomendagarria

#PaperjaleZozketa

(e)k Cristobal Zaragoza(r)en El escandalo del silencio kritika egin du

El escandalo del silencio (Paperback, Spanish language, Reno) 4 izar

Centrada en la década de los sesenta, El escándalo del silencio presenta un conflicto familiar …

Zaborrak oparitutako liburua

4 izar

Uztailean herrian nenbilela, kaja oso bat bete liburu topatu nun eta bat hartu nun, azalaren itxurarengatik baino ez. Eta sorpresa izan da, ni batere paperjalea ez izanda ere, gustoa irakurri detelako liburua. 80ko hamarkadan argitaratutako liburua da, eta akaso 68an idatzia; hortaz, orduko gaztelerako idazkera konpleju hortaz josita do, oso barrokoa. Inoiz ez zait holako idazkera gustatu, baino oraingoan gustoa irakurriet. Best Seller itxura badu ere, seguraski hala pentsatua da, duela 40 urteko kulturan idatzita dago eta horrek nahikotxo elikatu nau.

Gomendagarria da, nahiz eta ez dan itzela. Denbora pasatzekoa bai ordea.

Aurkitzeko zaila izango danez, norbaitek nahi badu eskatzea ditela.