Kritikak eta Iruzkinak

Porrumentzio

porrumentzio@paperjale.eus

duela 2 urte, hilabete 1(e)an batu zen

Esteka hau laster-leiho batean zabalduko da

(e)k Mikel Pagadi(r)en Bisita liburuaren kritika egin du

Mikel Pagadi: Bisita (Paperback, Euskara language, 2024, Elkar) 4 izar

Plater hegalari bat iritsi da Lur planetara, estralurtarrak etorri dira gugana, baina ez dute lur …

2020ko hamarkadako "euskal" gizartearen isla ederra

5 izar

Asko gustatu zait liburua. Erraz irakurtzen da, ondo dago idatzita, hizkera aberats eta irisgarriz, istorioa entretenigarria eta ondo eramana da, eta umorea ttak dago sartuta. Guztiz gomendagarria, lan ederra da.

Umorearekin batera, kritika sozial nabaria dago eta 2020ko hamarkadako joera mediatikoen isla ona, dena parodia erabilita.

Alde txar bat du euskaldun batzuentzat: hegozentrista da. EAEko (eta Espainiako) kulturan eta lurraldean oinarritzen da, eta ez baduzu hori ezagutzen agian arrotza egingo zaizu.

Marian Rojas Estapé: Encuentra tu persona vitamina (2021, Espasa) 3 izar

Clickbaita

3 izar

Izenburua anbiguoa da eta izaera batean sakonduko duela ematen du, baina orri gutxi batzuetan egiten du hori (hasieran eta bukaeran, clickbaita alegia).

Gauza interesgarriak ditu, jakina, baina kohesioa falta zaio liburuari. Terapeuta psikiatriko baten (psikologotik ere izango du) ohar dibulgatiboak dira, eta gehienetan ez da azaltzen zer zerikusi duen atal horrek bitamina pertsonekin.

Bestalde, ez zait gustatu teoria psikologiko batzuk guztiz egiazkotzat agertzen dituela, batez ere ni ez nagoelako horiekin ados.

Zer gustatu zaidan? - Hormona nagusi batzuen funtzioa oso ondo azaltzen du - Adibide asko jartzen ditu - Itxaropen mezua eta elkarrekiko maitasuna aldarrikatzen du

(e)k Marian Rojas Estapé(r)en Encuentra tu persona vitamina(r)i buruzko iruzkina egin du

Marian Rojas Estapé: Encuentra tu persona vitamina (2021, Espasa) 3 izar

Irakurtzen hasi berri naiz ta badu zerbait gustatzen ez zaidana: anekdotaz josia dago eta edukia ez dago oso sintetizatua, antza.

Bestalde, ez naiz gehiegi fio psikiatra den idazle honetaz, psikiatra delako. Baina gaia interesatzen zait, begi bistakoa zaidalako badaudela pertsona xinpleki onak, onura asko ekartzen dietenak ingurukoei.

Kortisolaz hasten da, alertaren hormonaz alegia, eta interesgarria suertatu zait. Azken bi urteetan, psikoterapian, horixe landu baitut, orain atzera begiratuta konturatzen naiz. Lehen kortisolez lepo bizitzera nengoen ohituta, beldurrez, adi(egi). Pentsatzen nuena analizatuta eta erabakita, emozioak eta erreakzioak aldatzea lortu nuen, edo behintzat jakitun izatea aldatu nitzakeela.

Ba ba omen dago psikologiako adar txikitxo bat erantzun biologiko positiboa deitzen dena. Kortisolean ordez beste hormona edo egoera lasaigarriago batzuetan bizitzea da haren funtsa, eta horretarako praktikan jartzeko esaldi bat eman zidan terapeutak, edozein unetan errezitatzekoa:

Ahoa listuz betetzen zait ura bezain arina eta atsegina Mugarik gabeko ___ behar dut eta geroz eta errazagoa …

(e)k Alex Garland(r)en Beach liburuaren kritika egin du

Alex Garland: Beach (Paperback, 2000, Riverhead Trade) 5 izar

Ezustekoa

5 izar

Ezustekoa

Lagun bidaizale batek utzi zian liburua. Beai Australian zeoneko ingles irakasliak oparitu zion. Hasieran bertan esan zian bidaiarientzako liburu bat dala, ta, esango nuke, liburuan hasieran holako zeoze esatea.

Kontakerak badu zerbait ezberdina, berezia, oso ona. Bakarkako bidaietako arreta osondo islatzeu, arreta ez narratibo edo kronologiko bat, eztare logikoa edo helburuzkoa, gogoan araberakoa baizik; uneko arreta. Hoi, bere hortan, asko gustatu zait. Eztet beste liburuik irakurri holako kontakera dakana, ta gustatu zait.

Istorioa bikaina da: protagonista, Richard, Tailandian bidaiatzen ai da ta, hostel batian dola, bere bidaian norabidea aldatze dion batekin ite du topo. Besteik eztizuet kontatuko.

Inglesez irakurritenez, hasieran kosta in zitzaiten erritmoa hartzea. Gañea, bizitza dala ta, oso mantxo irakurriet, tartekatuta. Bñ bukaera tita, azkar batian, hoi bukaera!

Gomendatzeizuet, jakiña

(e)k Mikel Alvarez Sarriegi(r)en Euskalia liburuaren kritika egin du

Mikel Alvarez Sarriegi: Euskalia (Paperback, Basque language) 4 izar

XXIII. mendean euskaldunek gidatzen dituzte unibertsoko hamaika galaxiak, ehunka merindade eta milaka planetak, eta inoiz, …

Berritzailea izanda ere, ez zait gehiegi gustatu

3 izar

Askok esan zidaten sekulako liburua zela, eta ulertzen dut zergatik, berritzailea delako: euskal kultura hartu eta zientzia fikziora eraman.

Baina niri ez zait horrenbeste gustatu, batez-batez ere, idazkerarengatik. Akademiaren araberako zuzentasun linguistikoa barneratu dudanez ikasketetan, kosta egiten zait hori betetzen ez duten kontu formalak irakurtzea. Eta liburu honetan badaude holako "akats" nabarmenak, bi nabarmenenak subjektua eta predikatua komaz bereiztea (intonaziotik gertuago egon dadin edo) eta aurretik eta gero aipatutakoei erreferentzia egiteko erabiltzen diren erakusleak (hori/hau). Gehien lehenengoak egin dit traba, ez nuelako ulertzen esaldia, uste nuelako tarteki bat zela komaren ondorengoa, eta ez.

Beraz, historikoki liburu garrantzitsua eta onuragarria da, baina nik ez dut hain gustura irakurri.

(e)k Wayne W. Dyer(r)en Tus Zonas Erroneas liburuaren kritika egin du

Wayne W. Dyer: Tus Zonas Erroneas (Paperback, Spanish language, 1995, Grijalbo) 4 izar

Norbere burua hobeto ezagutzeko oso lagungarria

4 izar

Bilatu gabe aurkitu nun kalian, bizitzaren sorpresa txikiak. Irakurtzen jarri, ta (psiko)terapian landutakoan oso haritik zijoala ikusi nun. Laburpen laburtuena, besteei kaso gutxio ta zui gehio iteko da, begirada kanpotik barrura aldatzea, gertaerak gertaera, guk nola hartze degun dalako gakoa, ze garrantzi emateiogun ta zenbateaño erabaki dezakeun nola hartu.

Oso liburu ona, ne ustez. Lagun askoi ai naiz gomendatzen, ta hau irakurtzen ai zeatenei ere, jakiña.

Zeba ez dizkioten bost izar jarri? Erabiltzeitun adibideak zaharkituta daudelako. 60-70ko hamarkadetakoa da, ta adibideak orduzkoak dialako, AEBetan eta ikuspegi oso maskulino, txuri ta (erdiklaseko) dirudunena. Adibideak ez dia egokiak gutzako, bñ mamia bai, ta adibideak estrapolatu in daitezke, o berriak sortu.

Juanjo Pagola Urteaga, Joseba Urkia Galartza: Interpretearen eskuliburua (Paperback, euskara language, Instituto Vasco de la Administración Pública = Herri-Arduralaritzaren Euskal Erakundea) 4 izar

Bi lankideek azken hamabost urteetan euskararen eta gaztelaniaren arteko interpretazio-arloan egindako lana oinarri hartuta idatzi …

Hasteko egokia

4 izar

Euskaraz interpretatzearen inguruko oinarriak ondo-ondo azaltzen ditu. Hasieran historia pixka bat ematen du, gero interpretazio motak aurkeztu, jarraian banan-banan haietan sakondu eta, bukatzeko, arazo ohikoenak aurkezten ditu. Hori guztia modu irakurterrazean idatzita, baliabide literarioz josita (adibideak, metaforak, konparazioak...) eta ahozko hizkeratik oso gertu. Gainera, behin eta berriz errepikatzen dituenez kontu berberak, nahiko erraz barneratzen dira.

Alde txarrean, zertxobait zaharkituta geratu da kontatzen duena, batez ere euskararen egoera soziolinguistikoari eta teknologiei dagokionez. Bestalde, idazkeran, aposizio asko eta asko sartzen ditu eta zaila da, askotan, esaldiaren haria jarraitzea.