Erabiltzailearen profila

Gerra dela eta, amak seme bikiak amonarekin uzten ditu, beraientzat leku seguruago izango delakoan. Umeek hamar urte baino gutxiago dauzkate, ordurarte ez zuten amona ezagutzen, eta honek ez ditu bilobak estiman.

Oso garai gogorrak hasten dira anaientzat, eta modu autodidaktikoan egokitzeko erabakia hartzen dute, bizirauteko. Haien bizipenak koaderno handi batean idazten dituzte; Koaderno Handian, hain zuzen ere.

Gerraren miseriak adierazi zaizkigu liburu honetan, inozentea izateari uzten dioten umeen begiradaren bidez. Umeak eta inozentzia naturalki lotuta dauden terminoak dira; banantzen direnean beti izaten da gizakiaren ekintzarik txarrenen eraginagatik eta horrek benetan tristura, amorrua, haserrea sortzen ditu. Ume horiek, liburu honetako protagonistak eta gerra bat bizi diren guztiak, biziraunez gero, hurrengo belaunaldiaren umeak hezituko dituztenak izango dira; nolabait, haien zauriak ere transmitituz. Gerra baten ondorioek hainbat belaunaldi kutsatu egiten ditu.

Liburu honek narratzaile bitxia du, pluraleko lehen pertsona baita: «gu». Prosa errazean idatzita dago, umeen hizkera estiloan, eta kapituluak motzak dira. Horregatik, irakurketa erosoa eta arina da, baina gaia, mamia, oso gogor egiten da.

Liburuan ez dira izen propioak erabiltzen. Esate baterako, amonak umeei txakurkume deitzen die. Agotak gerrak sortzen duen deshumanizazioa islatzeko modu bat izan daitekeela pentsatzen dut. Halaber, lekuen izenak ere ez dira aipatzen, ezta datarik ez. Agian idazleak, nahiz eta bere esperientzia erabili idazteko, bikien bizitakoa edozein gerrarako balio duela erakutsi nahi du.

Koaderno Handia 1986 urtean argitaratu zen, frantsesez. Arrakasta handia lortu zuen eta hainbat hizkuntzetara itzuli da. Egun ere oso irakurria da eta institutu eta unibertsitate batzuetan kurtsoko irakurketa da. Horrela iritsi zen nigana, alaba zaharraren ikasketei ezker. Eta horrela jarrai dezala espero dut, benetan irakurketa beharrezkoa iruditzen zait eta.

Gezurra iruditu arren, amaitu dugu Sara-Li, jatorria bildumaren laugarren liburua: «Non zaude, Maylin? ». Beti harrituko nau Julio Santosek eta Patricia Pérezek liburuak argitaratzeko duten abiadurak. Eta, gainera, primeran zainduta daude.

«Non zaude, Maylin?» liburua mamitsua da. Oraingoz, behintzat, atzean utzi ditu hiri galdua eta dimentsio-bidaiak, eta Sara-Lik eta Avalon magia-eskolako bere kideek gogotsu espero zuten zerbaitetan zentratu da: makilatxo-magikoak! Azkenik, haiekin entseatzen hasi dira eta, tira, Sara-Lik errazagoa izatea espero zuen. Gure protagonista berezia da, beraz, bere makilatxo-magikoa ezin zen gutxiago izan, eta, ondorioz, kontrolatzeko zailtasun gehiago izango du. Txango entretenigarri bat ere egingo dute, non abentura, arrisku berriren bat, Casandra, Neil eta Archie lagunekin konplizitatea eta Kendra bere «etsaiarekin» rifirraferen bat ez dira faltako. Hori bai, Kendraren anaiarekin, Kilianekin, gero eta harreman hobea edukiko du.

Hori guztia gutxi balitz, Sara-Lik misterio bat ezkutatzen duen liburu bat aurkituko du: bere barruan, marka bitxi bat eta ikuspenak sortzen duen zerbait daude. Liburu horrek, ikastetxeko iraganeko gertaerekin eta gurasoen aitorpen berriekin batera, Sara-Liren iraganeko zati garrantzitsuak azaleratuko ditu. Ikusten duzuenez, misterioa, magia, abentura eta fantasia aurkituko ditugu.

Ohikoa denez, Julio Santosen prosak irakurketa entretenigarria eta egokia sortzen du, 9 urteetatik gorako haurrentzat, eta Patricia Pérezek orrialde osoko egindako ilustrazio koloretsuek istorioari jarraitzeko eta edizioari kalitatea eransteko plus bat dira. Xarpa Books argitaletxearen webgunean «Non dago Maylin?» eta gainerako bildumari buruzko informazio gehiago dago, baita salmentaren estekak ere, bai paperezko ediziorako bai digitalerako ere, gaztelaniaz zein euskaraz. Paperezko edizioa gomendatzen dizuet, edizioaz eta ilustrazio zoragarriez bete-betean gozatzen delako. Eta, Liburu Azokaren batean egileekin bat egitea suertatzen bazaizue, sinatuta eraman ahal izango duzue, eta pixka batean haiekin hitz egin, hori gozamena baita.

«Obsidianazko begia» Sara-Li: jatorria bildumako hirugarren liburua da, Julio Santos idazlearena eta Patricia Pérez ilustratzailearena. Aurreko bi liburuak «Mila urte geroago» eta «Hiru galdua» dira. Irakurri badituzue, Sara-Li, protagonista nagusia, ezagutzen duzue honezkero. Ekialdeko neskatila da, bere guraso eta Txano eta Oscar anaia bikiekin bizi dena. «Obsidianazko begia» liburuan, Sara-Li eta bere lagunak kanpamentuetan ibiltzen dira: natura, txabolak, elkarbizitza, lagunak eta ez hainbeste... azken finean, gaztetxoak dira. Hala ere, zerbaitek ateratzen du Sara-Li handik: galdutako hirira itzultzeko eskatzen diote. Oraingoan haratago doa eta beste bizimodu bat deskubritzen du, bere irudipenekin zerikusia duena. Asko gustatzen zait Juliok sortu duen eta Patriciak irudietan islatu duen azpimundu hori, bai eszenatokietan, bai pertsonaietan. Beste behin, Sara-Lik fantasia, magia eta irudimena dakarzkigu, bere adineko talde baten esperientzia normalekin batera: bekaizkeria eta norberekeria, eta baita jakin-mina, inpultsibitatea eta baldintzarik gabeko adiskidetasuna ere. Eta zer gertatzen da obsidianaren begiarekin?, esango duzue. Argi dago garrantzi handia duela istorio honetan, baina zertanjakiteko, irakurri beharko duzue... Xarpa Books webgunean «Sara-Liri: Obsidianazko begia» buruzko informazio gehiago aurki dezakezue, eta erosketa-estekak hainbat formatutan, euskaraz zein gaztelaniaz. Bukatzeko, kontatuko dizuet dagoeneko salgai dagoela bildumako laugarren liburua: «Non zaude, Maylin?». Banoa azkar irakurtzera!

«Hiri galdua» Sara-Liren bigarren abentura da. Lehenengoa «Mila urte geroago da». Honek protagonistaren Avalon magoen eskolako lagun eta klase-kideak aurkeztu zizkigun. Abentura berrien hasiera ere utzi zigun, eta zalantza asko airean.

Eskolako lurpean aurkitu zuten kobazuloaren historia jarraitzen du. Irakasleak beren kabuz ikertzen aritu dira, eta bertatik galdutako hiri misteriotsu eta urrutiko batera irits daitezkeela jakin dute. Sara-Li eta bere lagunak hiri horretara doaz. Han mundu berri bat aurkituko dute, non ikertzeko gauza pila bat aurkituko dituzten, baina beste baterako utzi beharko dute. Abentura “zikindu” egiten da bi “gaiztoen” erruz: Malakran, oso gaiztoa dena, eta Kendra, hainbestekoa ez dela uste dudana.

Eta hori da konta dezakedana trama gehiegi ez destripatzeko…

Istorio honetan Txano eta Oscarren —Sara-Liren anaien— sagatik ikusten ari garen elementuak aurkituko ditugu: abentura, fantasia, misterioa, adiskidetasuna eta talde-lana. Baina gazteen artean sor daitekeen lehia hori ere hor dago, inbidiaren ondorio izan daitekeena ziurrenik, eta ez da konpontzen «lagunak izan behar duzue, barkamena eskatu eta besarkada bat eman» batekin. Liburu hauen hizkuntza eta testuaren estiloa (nahiz eta Julio Santosen luma argi ezagutu) pertsonaiekin batera heldutu dira. Gauza bera gertatzen da Patricia Pérezen ilustrazio biziekin eta adierazgarriekin. Dena dago egokituta irakurle helduagoentzat, 9 edo 10 urteetatik aurrera. Edizioa oso ederra eta zaindua da.

Esan behar dut oraingo honetan Txano eta Oscar ez direla ia agertu eta, pena ematen duen arren, bikiekin egindako irakurketa asko izan direlako, egokia iruditzen zait. Sara-Li pertsonaia indartsua da eta bere lekua merezi du, bere koadrilarekin batera.

Xarpa Books webgunean «Sara-Liri: Hiru galdua»ri buruzko informazio gehiago aurki dezakezue, eta erosketa-estekak hainbat formatutan, euskaraz zein gaztelaniaz.

Jarraitzen nauzuenek badakizue Txano eta Oscar abenturen oso zalea naizela, eta haien egileen, Julio Santos eta Patricia Perezen, lana asko gustatzen zaidala. Oraingo honetan, saga horren pertsonaiaren batek bere bilduma propioa hasi du: Sara-Li, Txano eta Oscarren arreba txikia.

Bikien abenturek aurrera egin ahala, Sara-Liren protagonismoa handituz joan da, eta ideia bikaina pentsatzen zait bere ibilbidean zentratzea. Hala eta guztiz ere, ez da beharrezkoa Txano eta Oscarren liburuak irakurri izana Mila urte geroago ulertzeko. Gomendagarria litzateke hainbat erreferentzia agertzen direlako, eta, azken finean, Sara-Liren sormena hor dago; baina, erreferentzia horiek agertzen direnean, Juliok azalpen txikiak sartzen ditu ezagutzen ez dituenentzat (edo gogoratzeko, ezagutzen ditugunontzat).

Beno, goazen liburuaren mamia ezagutzera, ordua da eta!: Sara-Lik botere magikoak dauzka. Horiek ulertzeko eta menperatzeko Avalongo aztien eskolara doa. Bertan hainbat botere dauzkaten gazte gehiago daude eta ezagutuko ditugu; batzuk Sara-Liren lagunak dira, beste batzuk… ez. Hau da, edozein eskolan bezala.

Sara-Lik ikuspenak dauzka, eta horietako baten ezker, eskola azpian dagoen kobazulo bat hasten dira ikertzen. Sara-Lik laguntza dauka horretarako: eskolako lagunak eta irakasleak, anaiak eta haien lagunak berarekin aritzen dira. Bertan, zerbait oso garrantzitsua aurkitzen dute, bai ezagutza orokorrerako bai Sara-Liren jatorria ulertzeko.

Sara-Liren lehenengo liburuak Txano eta Oskarren bildumaren funtsa bera eduki arren, bere esentzia propioa ematen dioten aldeak hautematen dira: ilustrazioak beti bezain politak eta biziak dira, baina orain orrialde osoak hartzen dituzte, eta zehetasun ezberdinak ere ikusten ditugu. Baita testuan ere aldaketak daude: Sara-Li da narratzailea eta bere izaera islatzen da. Prosa zerbait konplexuagoa da, eta luzera ere handitu da. Irakurleen gutxieneko adina bi urte gehiagokoa da; ezin hobea Txano eta Oscarrekin hazi direnentzat.

Sara-Li: jatorria bilduma hasi berri dago eta bigarren liburua jada ate joka dago: gaur hamabi argitaratuko da! Juliok eta Patriciak sortu duten argitaletxearen web orrian informazio guztia aurki dezakezue, baita liburuak non erosi ere: Xarpa Books.

Ilargi/Luna espainol-euskara poema liburu elebidun hau iritsi zitzaidanean, ez nuen atzeko azalaren testua irakurri, eta ez dut orain arte irakurri, bukatu ondoren. Sihara Nuñoren biografia irakurri nuen, beraz, liburuaz nekiena zera zen: Lunaren amak, liburu-saltzaileak, poetak, aforistak eta taileristak idatzia zela. Nire subkontzienteak aurreikusi zuen ama batek bere alabari egindako poesia samurren bilduma izango zela, ama-maitasunaren sentimendu garbi eta baldintzarik gabekoetan oinarritutako bertsoak osatuta.

Zerbait desberdina aurkitu dut. Siharak ama-alaben arteko harremana aztertzen du, naturari dagokiona animalia-oinarri batetik. Sorkundea, erditzea eta hazkuntza Lurrarekin, animalien munduarekin eta sistema planetarioarekin mimetizatzen ditu, eta horren erdian ilargia dago, bere Luna, elementu apurtzaile eta, aldi berean, harmonizatzaile gisa. Hazkuntzaren eta ama-sentimenduaren primitiboa islatzen ditu. Artifizioak alde batera uzten ditu eta erakusten du alaba bere hedadura dela; azaltzen ditu baldintzarik gabeko maitasuna eta berarekin doian betiereko babes-sena. Baina, aldi berean, «kumea» izaki independentea da; bizirauteko ezagutzak eta bitartekoak transmititu behar dizkio.

Bitxia da Sihara Nuñok nola bihurtu duen maitasun samur hori animalia, lurtarra, eta nola azaltzen duen hain modu poetikoan. Harritu nau eta gustatu zait; zerbait lirikoki berria eta oso interesgarria irakurri dut