Ikusi etiketatutako egoeran Paperjale.eus komunitate lokalean
1981eko otsaila da. Joxe Arregi zizurkildarra Madrilen atxilotu dute eta handik hamar egunera azken arnasa …
Urte asko igaro arren estatuen indarkeriaren biktimek errekonozimendurik gabe jarraitzen dute kasu gehienetan. Kontatzen duenagatik liburu gogorra da, baina guztiz beharrezkoa eta modu eder batean idatzia. #OsoLatzaIzanDa
Hile honetan #OsoLatzaIzanDa irakurri baduzue, agian interesatuko zaizue Euskadi Irratian #XabierMendiguren-i egin dioten elkarrizketa entzutea.
@elegose
@desertorea
@aldatsa
@birasuegi
@Izaskun
📻 Hemen: https://eitb.eus/A_xp5r3M/
1981eko otsaila da. Joxe Arregi zizurkildarra Madrilen atxilotu dute eta handik hamar egunera azken arnasa …
Kronika ala nobela?
Kronika periodistikoak idazleak berak bizitakoak kontatu ohi ditu; pentsatzekoa da argazki zehatzagoa emango duela, eta litekeena dela idazlearen begirada subjektiboa izatea. #OsoLatzaIzanDa nobela bat da, baina asko du kronikatik. Joxe Arregirenarekin batera, garai bertsuan gertatu zien bestelako gertaerak ere kontatzen ditu: istorioa denboran kontestualizatzen laguntzen dute.
Pertsonaiak
Neurri batean nobela korala da, baina esango nuke hiru protagonista nabarmentzen direla: Joxe Arregi bera, Juan Kruz Unzurrunzaga eta Bixente Ameztoi. Hirurak oso ezberdinak. Egin ez baduzue... wikipedian kontsultatu bakoitzaren istorioa. Nonbait irakurri dut, eleberrigintzaren estrategia ohikoa dela: pertsonai oso ezberdinak hautatu, kontraste horretan gehiago nabarmentzeko bakoitzaren ezaugarriak.
Itziarren seme-alabak
Liburua Itziarren seme-alaba guztiei dago dedikatua: tortura jasan duten guztiei. Zenbat aldiz ez ote dugu "Itziarren semeak" abestia kantatu! Abesti matxista dela entzun izan dut, emakumearen rol mendekoa erabat nagusitzen delako. Eta halaxe da... bere garaiko kumea da kantua. Niri, dena den, are ederragoa (eta ARE LATZAGOA) iruditzen zait Anje …
Kronika ala nobela?
Kronika periodistikoak idazleak berak bizitakoak kontatu ohi ditu; pentsatzekoa da argazki zehatzagoa emango duela, eta litekeena dela idazlearen begirada subjektiboa izatea. #OsoLatzaIzanDa nobela bat da, baina asko du kronikatik. Joxe Arregirenarekin batera, garai bertsuan gertatu zien bestelako gertaerak ere kontatzen ditu: istorioa denboran kontestualizatzen laguntzen dute.
Pertsonaiak
Neurri batean nobela korala da, baina esango nuke hiru protagonista nabarmentzen direla: Joxe Arregi bera, Juan Kruz Unzurrunzaga eta Bixente Ameztoi. Hirurak oso ezberdinak. Egin ez baduzue... wikipedian kontsultatu bakoitzaren istorioa. Nonbait irakurri dut, eleberrigintzaren estrategia ohikoa dela: pertsonai oso ezberdinak hautatu, kontraste horretan gehiago nabarmentzeko bakoitzaren ezaugarriak.
Itziarren seme-alabak
Liburua Itziarren seme-alaba guztiei dago dedikatua: tortura jasan duten guztiei. Zenbat aldiz ez ote dugu "Itziarren semeak" abestia kantatu! Abesti matxista dela entzun izan dut, emakumearen rol mendekoa erabat nagusitzen delako. Eta halaxe da... bere garaiko kumea da kantua. Niri, dena den, are ederragoa (eta ARE LATZAGOA) iruditzen zait Anje Duhaldek Gurutze Iantziri egin zion kantua: "Irtenbiderik ez zen". Oilo-ipurdia jartzen zait entzuten dudan bakoitzean. Baita "La Polla" entzuten dudanean ere: Vas a conocer un nuevo mundo profundo, Pues tu humillación jamás tocará fondo. Conocerás un dolor que nunca hubieras imaginado, Aprenderás lo que es gritar.
Epika
Jon Maiari azken aldian epikaren kontra hitz egiten entzun diot... Euskal Herriak epika gutxixeago behar duela esan izan du... edo --bestela-- gauza txikien epika dela behar duguna [Gaur ez dut nahi kantatu epika / nahiago dut muxu bat hondartzan]. Ez dakit bada... Ziur aski arrazoi du, baina geure "epika" sortzen ez badugu, besteon epika "jan" beharko dugu. Esango nuke nobelan nagusitzen den istorioa Joxe Arregiri egin zioten argazkiarena dela. Badu asko epikatik... letra xehez idatzita bada ere.
Adiorik ez
Lagun bat nuen (duela 2 urte hil zen), garai bertsuan DGSn atxilotua egon zena. Gaztetxo bat zen garai hartan. Kontatzen zuenaren arabera, Arregirena gertatu zenean, unean bertan amaitu ziren tratu txarrak. Hura ere laster batean bidali zuten Carabanchelera. Denbora gutxi egon zen han, hilabete pare bat, juxtu markak desagertu bitartean...
1981eko otsaila da. Joxe Arregi zizurkildarra Madrilen atxilotu dute eta handik hamar egunera azken arnasa …
#OsoLatzaIzanDa amaitu berri dut eta, egia esan, liluratu egin nau. Beste gauza bat espero nuen, agian fikziorago lerratutako zerbait (adibidez, Odol hotzean, Truman Capote non dena den nobela). Baina egia esan, denetarik dauka: nobela, kronika, saiakera...
Lehen kapitulua ikaragarria da, 9., 10., 11. eta 12. orrialdeak ez ditut erraz ahaztuko eta, nire ustez, liburuko onenak dira eta edozein irakurlek irakurri beharko lituzke. Edozein idazlek ere egin beharko luke. Liburuak urrats horiek jarraitu izan balitu, Paperjalen ez legoke izar nahikorik liburua kalifikatzeko, baina uste dut ezinezkoa dela 100 orri maila horretan ematea.
Azken batean, asko gozatu dut liburu hau irakurketaz, bai literaturari dagokionez, bai memoria historikoari dagokionez eta irakurtzea gomendatzen dizuet.
@birasuegi eta zeinen ondo kotatzen duen Xabir Mendigurenek lehen kapituluan. Han zaudela irudikatzeko bezain gordin eta aldi berean hain hizkuntza ederraz, hain aberatsa... #OsoLatzaIzanDa
Hasi naiz #OsoLatzaIzanDa irakurtzen, kutxatik atera berri. Apalategitik pasatu orduko eman didate. 🤣
Egia esate aldera, beste gauza bat espero nuen. Uste nuen dena izango zela historiatik fikziora literaturatik. Eta hortik ere badu, noski, lehen kapituluaren lehen zatia zoragarria da zentzu horretan (ZO-RA-GA-RRI-A). Baina kronikak pisu asko du kontakizunean eta kazetaritzatik edaten du.
Adi, ez dut aditzera eman nahi txarra denik, oso ona baita, eta interes handiarekin irakurtzen nabil.
