216 orrialde
Euskara hizkuntza
Susa(e)k argitaratua.
Sapriko galdaragileen seme eta biloba, gazterik hasi zen Francesco aitaren tailerrean metala bihurritzen, umetan ia. Berehala erakutsi zituen dohain handiak lanean, baina ez zegoen gustura, pisu egiten zitzaion ofizioa, beroagatik, izerdiagatik, itolarriagatik… Ia hasieratik erabaki zuen tailerra ez zela berarentzat, ahal bezain laster alde egingo zuela.
Bere lehenengo hogei urteak Saprin eta inguruko herrietan eman zituen, Policastroko golkoan, Campanian. Sorrento eta Amalfira ere hurbildu izan zen noiz edo noiz eta Napolesera behin. Campaniako hiriburu horretan harrapatu zuen hain zuzen apezpikuaren kabrioletak, lurrera ahuspez bota eta ezpainak eta ezkerreko begia handituta izan zituen lau egunez. Handik aurrera apezpikua bera eta erregea, Ferdinando II.a Bi Sizilietakoa, agertzen zitzaizkion ametsetan, hizketa isilean euren artean. Francescok ere eurekin hitz egiteko ahalegina egiten zuen, baina ez zioten jaramonik egiten, harrizko arku batzuetatik desagertzen zitzaizkion.
Orduko giro politiko nahasian parte hartu zuen Francesco gazteak, baina ez dago argi bi fakzioen arteko zeinen alde egin zuen, klandestinitatean …
Sapriko galdaragileen seme eta biloba, gazterik hasi zen Francesco aitaren tailerrean metala bihurritzen, umetan ia. Berehala erakutsi zituen dohain handiak lanean, baina ez zegoen gustura, pisu egiten zitzaion ofizioa, beroagatik, izerdiagatik, itolarriagatik… Ia hasieratik erabaki zuen tailerra ez zela berarentzat, ahal bezain laster alde egingo zuela.
Bere lehenengo hogei urteak Saprin eta inguruko herrietan eman zituen, Policastroko golkoan, Campanian. Sorrento eta Amalfira ere hurbildu izan zen noiz edo noiz eta Napolesera behin. Campaniako hiriburu horretan harrapatu zuen hain zuzen apezpikuaren kabrioletak, lurrera ahuspez bota eta ezpainak eta ezkerreko begia handituta izan zituen lau egunez. Handik aurrera apezpikua bera eta erregea, Ferdinando II.a Bi Sizilietakoa, agertzen zitzaizkion ametsetan, hizketa isilean euren artean. Francescok ere eurekin hitz egiteko ahalegina egiten zuen, baina ez zioten jaramonik egiten, harrizko arku batzuetatik desagertzen zitzaizkion.
Orduko giro politiko nahasian parte hartu zuen Francesco gazteak, baina ez dago argi bi fakzioen arteko zeinen alde egin zuen, klandestinitatean aritu baitzen. Bere ofizioagatik eta logikari begira, calderari izeneko logian sartuta behar zuen, talde erabat kontserbadorean, erregearen aldekoan. Hala ere, geroagoko hainbat gertakari kontuan hartuta, litekeena da Francescok ikazkinen logiaren alde egin izana, carbonari izenekoaren alde. Galdaragileen arerioak ziren ikazkinak, erregearen kontrakoak beraz. Itxura guztien arabera, bigarren talde horretan aritu zen Francesco.
Seguruenik horregatik egin behar izan zuen Sapritik ihes, 1848a baino lehen, itsasontziz, Mediterraneo itsasoa zeharkatu eta mendebaldera.
Francesco Pasquale Richard Wagner konpositorearen garaikidea izan zen ia hirurogei urtez.
Irakurri Asier Urkizaren 2024-10-06ko kritika armiarma.eus webgunean edo berria.eus-en.
Leku-denbora koordenada zehatz batzuetan kointziditu duten pertsonaien (h)istoria aleak dira liburuko kapituluak. Hain zuzen ere, Francesco Pasqualeren bueltan edo aitzakian (Sapri, 1825-Bermeo, 1910). Bera eta ingurukoen bizipen eta anekdotak ez ezik, garaikide izan zituen musikari ospetsuen bizitza eta eurei buruzko datu bitxietatik abiatutako istorioak kontatzen ditu Elorriagak. Gustura irakurri dut. Batetik, kapitulu laburrak direlako eta narratzailearekin jolasten duelako: 1. pertsonak, 2.nean... umearen begiradatik, helduarenetik... Bestetik, kontaketaren estiloa hurbila egin zaidalako, ahozko kontaketatik hurbil ikusi dut diskurtsoa sarri memoriaren lausotasunean kokatuta "beharbada, ez dago seguru, agian..." . Azkenik, nahiz eta lehenengoetan amorru txiki bat sentitu, gertatzen dena ulertzeko klabeak geroago ematearen jokoan sartu naizelako. Kapituluak, detaileak edo gertaerak josteko informazioa gerora ematen du, batzuetan hari fin bat baino ez, beste batzuetan arrazoi gordina. Liburua berriro irakurriko dut, mosaikoa osatuta.
Ez engainatu! Ez da nobela bat. Ipuin bilduma bat da. Francesco Pasquale ipuin guztiak josten dituen haria besterik ez da. Batzuetan protagonista gisa ageri da, beste batzuetan aitzakia gisa.
Hiru musikari ageri dira liburuan: Richard Wagner, Robert Schumann eta Giuseppe Verdi. Francescoren garaikideak izatea da han agertzeko arrazoia. Oso joko polita proposatzen du liburuak: kapitulo banatan haien biografia labur bat egiten da, eta aurrekoan horien bizitzaren parte bat fikzionatu egiten du. Alderantziz egina testua hobeko ulertuko zen, baina ez zuen efektu bera izango! Gustatu zait.
Antzeko zerbati gertatzen da Francescorekin. Haren biografia kasik amaiera aldean agertzen da. Agian interesgarria izan zitekeen irakurketa handik hastea.
Francesco Pasquale 1825an jaio zen Sapri herrian eta Bermeon hil 1910ean. Sapri Italiako hegoaldean dago, Campania eskualdean, Amalfiko kostaldean. Napoli da Campainiako hiriburua. Bitan bisitatu dut Napoli eta bietan egin dugu txangoren bat Amalfiko kostalde horretara: Sorrento eta Positanora... Saprira ez. Ez gara horren hegoaldera iritsi. …
Ez engainatu! Ez da nobela bat. Ipuin bilduma bat da. Francesco Pasquale ipuin guztiak josten dituen haria besterik ez da. Batzuetan protagonista gisa ageri da, beste batzuetan aitzakia gisa.
Hiru musikari ageri dira liburuan: Richard Wagner, Robert Schumann eta Giuseppe Verdi. Francescoren garaikideak izatea da han agertzeko arrazoia. Oso joko polita proposatzen du liburuak: kapitulo banatan haien biografia labur bat egiten da, eta aurrekoan horien bizitzaren parte bat fikzionatu egiten du. Alderantziz egina testua hobeko ulertuko zen, baina ez zuen efektu bera izango! Gustatu zait.
Antzeko zerbati gertatzen da Francescorekin. Haren biografia kasik amaiera aldean agertzen da. Agian interesgarria izan zitekeen irakurketa handik hastea.
Francesco Pasquale 1825an jaio zen Sapri herrian eta Bermeon hil 1910ean. Sapri Italiako hegoaldean dago, Campania eskualdean, Amalfiko kostaldean. Napoli da Campainiako hiriburua. Bitan bisitatu dut Napoli eta bietan egin dugu txangoren bat Amalfiko kostalde horretara: Sorrento eta Positanora... Saprira ez. Ez gara horren hegoaldera iritsi. Herri ederrak dira... baina oso turistikoak. Zaila egiten zait herri horiek 1925ean nolakoak ziren imajinatzea.
Portzierto... ez du liburuarekin inolako zerikusirik baina... Ikusi al duzue "Ripley"? Aurten estreinatu den serie bat da, zeresan handia eman duena bere erritmoagatik eta zuri-beltzean grabatua dagoelako. Patricia Highsmithen nobela batean dago oinarritua. Seriean ez dute horren aipamenik egiten... baina Patricia Highsmithek hortxe kokatu zuen nobelaren parte handi bat: Amalfiko kostaldean. Filma ere bazegoen, seriea egin aurretik: "El talento de Mr. Ripley", 1999koa. Hura ere oso interesgarria.
Unai Elorriagaren estiloa gustatu zait. Irakurrita nituen haren hainbat liburu, baina ez azkenak. "SPrako Tranbia" gogoratzen nuen bereziki. Hura ere pantailara eraman zuten (erdaraz) "Un poco de chocolate" izenburuarekin.
Erosgarria
https://susa-literatura.eus/liburuak/narr15107-ra eramaten zaitu.