Azal biguna, 408 orrialde
Euskara hizkuntza
2024ko api. 28a(e)an Txalaparta(e)n argitaratua.
Laurendia gazteari mesfidatzeko esaten diote. Esaten dio aitak, esaten diote adiskideek, bai eta, azkenean, bere buruak ere. Nafarroa Behereko landa eremutik Baionara ikastera joanda, inguruarekin batera aldatuko zaizkio jakin nahiak, piztuko kontzientzia politikoa eta sortuko ordura arte bururatu ere egin gabeko zalantzak. Horrela, ETA erakundearen laguntza sarean sartuko da, fardelak batera eta bestera eramaten lehenik, etxean kideak aterpetzen gero. Laurendiaren istorioa kontatzen bazaigu ere, historia kolektiboa dugu hau, garai nahasi eta oposizioz bete batean hamaika emakume aritu baitira, ezkutuan eta espanturik gabe, engaiamenduaren sarean.
Oso gustora irakurri dut, espero nuena baino askoz gehiago. Gomendagarria oso.
Nobela bi garai ezberdinetan gertatzen da: Lizarra-Garaziko ondorengo urteak eta joan den hamarkada. Bi nobela ere izan zitezkeen. Erakundearen laguntza-sareetan engaiatu ziren emakumezkoak gogoan idatzi duela entzun diot inon Bea Salaberriri. Klandestinitateari buruzko nobela bat ote da? Baliteke... izenburuak behintzat hori pentsarazten du. Pertsonajea eraikitzeko inspirazio moduan Kristiane Etxaluz erabili zuela ere entzun dut. Jakin aldizkarian elkarrizketa luze bat egin zioten. Larrun aldizkarian ere bai. Biak sarean aurkitu ahal dira.
Lagunak izan ditugu Iparraldean, Baionan zein Hendaian. Garai batean askotxotan hurbiltzen ginen bertara bisitan. Ezaguna egin zait garai hartako Baiona: Petit Bayonne, Pontrique, Pannecau, Patxa, Biltxoko... Bitxia... oso bitxia da nobelaren bi parteak bere lekuan eta bere denboran kokatzeko Beak erabiltzen dituen estrategiak: musikak eta gertaerak tartekatzea, alegia. Maialen Lujanbio gaztea zenekoak, Latzen taldea, Nekane Txapartegiren torturen oihartzunak, Exkixu taldearen "Sua" abestia, Negu Gorriak-en azken kontzertua...
Bigarren garaia urrunagoa egiten zait. Irakurri beharrekoen artean dut "LUHUSO: ETAren armagabetze zibilaren kontakizuna" …
Nobela bi garai ezberdinetan gertatzen da: Lizarra-Garaziko ondorengo urteak eta joan den hamarkada. Bi nobela ere izan zitezkeen. Erakundearen laguntza-sareetan engaiatu ziren emakumezkoak gogoan idatzi duela entzun diot inon Bea Salaberriri. Klandestinitateari buruzko nobela bat ote da? Baliteke... izenburuak behintzat hori pentsarazten du. Pertsonajea eraikitzeko inspirazio moduan Kristiane Etxaluz erabili zuela ere entzun dut. Jakin aldizkarian elkarrizketa luze bat egin zioten. Larrun aldizkarian ere bai. Biak sarean aurkitu ahal dira.
Lagunak izan ditugu Iparraldean, Baionan zein Hendaian. Garai batean askotxotan hurbiltzen ginen bertara bisitan. Ezaguna egin zait garai hartako Baiona: Petit Bayonne, Pontrique, Pannecau, Patxa, Biltxoko... Bitxia... oso bitxia da nobelaren bi parteak bere lekuan eta bere denboran kokatzeko Beak erabiltzen dituen estrategiak: musikak eta gertaerak tartekatzea, alegia. Maialen Lujanbio gaztea zenekoak, Latzen taldea, Nekane Txapartegiren torturen oihartzunak, Exkixu taldearen "Sua" abestia, Negu Gorriak-en azken kontzertua...
Bigarren garaia urrunagoa egiten zait. Irakurri beharrekoen artean dut "LUHUSO: ETAren armagabetze zibilaren kontakizuna" liburua, baina ez dut oraindik horretarako astirik hartu. Gertaera gogoangarriak direla uste dut, agian behar beste garrantzia eman ez bazaie ere: bakegileak, gizarte zibilaren inplikazioa agente kolektibo gisa... Horren guztiaren atzean bada batere ohikoa ez den epika interesgarri bat, oso bestelakoa...
Parte horretan musika askotarikoagoa dela iruditzen zait eta niretzat ezezagunagoa. Erreferentzia bat edo beste hartu dut, lasaiago entzuteko. Morauren bertsio bat, esate baterako: Bada sekula itzaltzen ez den argi bat
Portzierto... maite dut iparraldeko hizkera. Batzuetan gertatzen zait parrafoak ozenki irakurri behar ditudala, hitzak belarriz entzuteko eta hobeto ulertzeko. Hitz ezezagun batzuk azpimarratu ditut: • Sustut: batez ere • Kukutu: izkutatu • Doike: zalantzarik gabe • Kapable: gai izan • Goaitatu: zain egon • Txakurtu: txarra bihurtu
Laburbilduz... oso gustura irakurri dut. Bikain!
Historia handiaz paraleloan gertatu diren istorio ttipiak, hau bat da. Eta istorio ttipiak dakarren transformazioa hemen da. Erritmo lasaiegia batzuetan.
