Itzuli

(e)k Oihana Iguaran Barandiaran(r)en Hormak(r)i buruzko iruzkina egin du

Hormak (Paperback, Euskara language, 2022, Elkar) Baloraziorik ez

Institutuko sarrerako horman LEA PUTA idatzita aurkitu dute ikasleek, eta ikusi orduko, azpijanean hasi dira …

Borroka feministak salatzen dituen matxismo gertakariak erakusten ditu eleberri honek. Gazte jendartea hausnartzen jartzeko baliabide literario gisara dago eraikia. Portaera eta ekintza eredugarriak sustatu nahi dira, batetik hainbat gertakari matxista nola sortu eta garatzen diren aztertzeko, baina bestetik kontzientzia feminista daukaten (edo eduki nahi duten) gazteen jokabideak zein izan daitezkeen hausnartzen laguntzeko. Testuak institutu bateko horman agertzen den pintaketa matxista bat erabiltzen du aitzakia literario gisa, bertako ikasle eta irakasleen erreakzioak erakusteko eta, hartara, irakurleak perspektibaz hausnar dezan. Paraleloki, agerpen xumeagoan, hainbat emakume langileren gorabeherak erakusten dira, matxismoak emakumeei lan munduan (ere) nola eta zenbat kalte eragiten dien gogorarazteko. Kontakizuna bost ataletan banatuta dago, eta atal bakoitza hainbat kapitulutan. Lau egunetan zehar gertatutakoa erakusten zaigu, modu honetan: lehen eta bigarren atalak bigarren egunari dagozkio, hirugarren atala hirugarren egunari, laugarren atala laugarren egunari, eta bosgarren atala lehen egunari. Antolaketa honetan misterioa (pintaketa nork egin duen) ez da argitzen azken atala irakurri arte. Bestalde, kapituluak pertsona izenekin titulatu dira, hain zuzen kapitulu bakoitzean fokua norengan jarriko den argitzeko. Txandaketa honekin ikuspuntu subjektiboa (partikularra) eskaintzen zaigu, gai konplexu honek duen aniztasuna islatzen-edo. Dena den, guztietan ere narratzailea hirugarren pertsona orojakilea da, zuka hitz egiten diona kapitulu bakoitzeko pertsonaiari, barne ahotsa balitz bezala. Testuak narratzailearen esanak eta elkarrizketak tartekatzen ditu. Ahozko erregistroetara asko hurbiltzen da, elkarrizketetan espero zitekeen bezala, baina baita narratzailearen pasarteetan ere, barne hizketaren moldeak erakusten dituelako maiz. Hala, ohikoa da hika aritzea, ohikoa ahozko makuluak erabiltzea, eta espero izatekoa hainbat pertsonaia (migratzaile) gaztelaniazko makuluak erabiltzea. Dena den, ahozko pasarteek ez dute gaztelania eta euskararen hibridaziorik erakusten.