#komikia

Inplosio handia kultura popularrean dokumentatua

Ereitenekoek egindako aipamenaren haritik, Jason W. Moore-ren artikuluek deskribatzen duten munduari buruzko gogoeta egin nahi dugu. Mundu hori, esan gabe doa, kapitalaren aroarena da. Mundu mailako ekologia deitu ahal diogu ere, munduan zehar kapitalak bizimodua ez ezik bizia ere aldatu zeneko mundua.

Mooren ideiak aintzat hartuta fikziozko bi lan aipatzeko asmoa dugu.

Lehena Evangelistiren trilogia amerikarra dugu (Antracite; One Big Union; Noi saremo tutto). Lehen biak gazteleraz eman ditu Hoja de Lata argitaletxeak; frantsesez, ordea, ez ditugu topatu.

Evangelistik osatzen duen kontakizun gordin, odoltsu eta erruki gabekoan, Moore-ren ahotsa behin baino gehiago entzun dugu. Emakumeen biologizazioa merkantzia merke gisa, ekosistema eraldatzea eta kapitalaren arteko harremana edo jendearen bizi maila hobetzea garapen ekonomikoaren xedea dela gezurtatzean, esate baterako.

Horregatik IWW-ren leloetakoa Mooreren orrialdeetan topatzea oso hunkigarria izan da: “An injury to one is an injury to all”.

Bigarrena Kim Stanley Robinson-en The ministry for the future dugu. El ministerio del futuro; Minotauro, 2021. Le ministère du future, Bragelonne, 2024). Zientzia fantastikoaren itxurapean, Robinsonek biosfera kapitalaren atzaparretik salbatzeko ekintza sorta biltzen du nobela honetan. Euskal kooperatibak barne. Honek, Moore-en beste bi ideiekin elkar gurutzatzen da. Lehena, kapitalak ez ezik gainontzekook ere gure testu ingurua, gure bizi baldintzak, sortu behar ditugula. Bigarrena, borroka bide bat ere ez dagoela soberan, eta askotan borroka bideak ez direla hitza entzutean denok buruan ditugunak. Ildo horretan, liburu honek lagungarri izan beharko luke dianak non jarri fintzerakoan: erregai fosilaren industrian, hain zuzen ere; eta, era berean, ez baztertzea beste edozein bide, zeinahi dela ere. Ekintza zuzenetik biderik erreformistena ere jasotzen du Stevensonek, beharrezkoa den edozein bidea, berotzea zer den, nondik datorren eta haren esanahia ondo ulertuta. Gurean pil-pilean dagoen gaia, beraz.

Bestalde, Moore-ren lanak euskaraz ez baditugu ere, Robert B. Marks-en hau bai: Mundu modernoaren sorrera. Kontakizun global eta ekologiko bat. XV. mendetik XXI. mendera arte (EHU, 2015). Wallerstein handiarekin txertatzen dira biak ala biak. Horren adarrean, esaterako, Rediker eta Linebaugh ditugu ere. Autore hauen inguruan bestelako ideia datorkigu burura: kapital aroaren ezinbesteko polinizatzaileak elkargo merkatariak izan genituen, bai eta haren nolabaiteko aldaera ere: itsasoaren beste aldeko bortxazko lanak. Kapitalaren eragile hauek guztiek abenturazale moduan hartu ditugu maiz, gure edozein herriko plazetan eta kale izendegi ditugu gizon hauek. Haien garaipena etengabe ikuskatzen.

Alor honi lotutako hainbat komiki aipatuko nahi ditugu jarraian, Moore-k definitzen duen izakia eta gizakiaren arteko ezberdintasuna ederki islatzen dutelakoan. Hau da: gizon-emakume batzuk, gehienak, gizaki izatetik izaki hutsa izatera pasa dira Historian zehar. Non eta “Pasa dira” esan nahi duen bihurtarazi dituzte. Bortxakeria nahiz zibilizazioaren hala kontzeptua nola heziketa eta erlijioa erabilita Natura, Emakumea eta Herriak biologizatuak izan dira, merkantzia ala eskulan merkea bihurtuta. Militarismoa, sexismoa, arrazakeria, hirutasun santua.

Komiki asko berrirakurri dezakegu orain ikuspuntu horren pean. Horietako batzuk:

– Bollée eta Nicloux-en Terra Australis eta Terra Doloris.

– Montainge eta Dorison-en 1629.

– Savoiaren Les esclaves oubliés de Tromelin – Los esclavos olvidados de Tromelin.

– Rediker eta Lester-ren Soto il vessillo di Re Morte

– Begoña eta Sarralderen Argia iraungi zen tokia

Eta, nahiz eta beste garai batean eman, Sacco-ren Días de destrucción, días de revuelta – Jours de destruction jours de revolte (Chris Hedges-ekin) edo Un tributo a la tierra – Payer la terre.

Zerrenda luzeagoa da, noski. Nahi adina luzatu!

Irudi nabarmendua: File:Slaves cutting the sugar cane – Ten Views in the Island of Antigua (1823), plate IV – BL.jpg

Irudia testuan: African_Slaves_working_in_a_sugar_plantation_in_Barbados%2C_1807-1808.jpg

#ZiFi #EburnikoKattana #ekonomia #fikzioa #inplosioa #komikia

https://etzi.pm/inplosio-handia-kultura-popularrean-dokumentatua/

Zerocalcare: «Nire bihotza taupaka jartzen duen ezer ez da existitzen jada»

Sustrai Colinak Zerocalcareri egindako galdera sorta eta honen erantzunak, jarraian.

Publizitatearen arau berriari jarraiki, egileak ez du bere azken liburuari buruzko ezer esango.

“Mundu honek ez nau pertsona txar bat egingo”?

Maitatzen eta errespetatzen dudan nire inguruko jendearen bizi-filosofia da.

Eta Rebibbia?

Azken urte luzeetan apenas aldatu den auzoa. Erakundeek ez dute bertan inbertitu nahi izan, oso hobekuntza gutxi egon dira. Jendea, ordea, aldatu da, Erromako bazter guztietan mudatu den gisan. Gizarte desilusionatuago eta, agian, zinikoago batean bizi gara.

Alegia?

Txiroen aurkako gerra baten erdian bizi garela egunero.

Auzoz aldatuko zara, beraz.

Ez! Auzoz mudatzen banaiz, nire zaleek urkamendia ekar dezatela nire etxe berriaren atarira eta erresistentziarik gabe entregatuko naiz.

“Meloni, Meloni, Meloni…” izan daiteke zure urkatzearen soinu-banda?

Azken telesailean ageri den bezala, lehenbizi Berlusconiri, gero Salviniri eta orain Meloniri bozka eman dion bloke sozial bat dago. Denak ez dira faxistak, alta. Haien bizitza kakaztutik ateratzeko laburbide baten bila dabiltzanak dira gehienak.

Nork hitz egin du Michelek ala Zerocalcarek?

Komikietan zein telesailetan, Micheleri gertatutakoekin alderagarriak ez diren gauzak gertatzen zaizkio Zerocalcareri, baina pertsonaia eta pertsona bera gara.

Hasi gara autofikzioarekin!

Nire lan guztiek elementu autobiografiko bat badute abiapuntutzat, hunkitzen ez nauenari buruz ezer onik kontatzeko gai ez naizelako da.

Ai, zein hauskorra zaren, ziurtasunik gabea, beti kanalean irekia… XXI. mendeko gizona!

Ez pentsa, nire lanetan nire zauri eta maskulinitateaz trufatzen banaiz ere, hezur haragizko bizitzan izugarri kostatzen zait hala jokatzea.

Zure lanetako benetakotasuna faltsua dela esaten ari zara?

Lan baten zati objektiboa narrazioaren beharren arabera moldatu eta bihurritu badaiteke ere, emozionalki beti konektatzen dut nire baitan daramadanarekin. Ez dut sekula emozio bat asmatu helburu narratiboak asetzeko.

Armadilloak baiezta dezake?

Bai. Nire kontzientziarekin etengabeko gatazkan bizi naiz, egiten dudan ia guztian agertzen zait. Hori gutxi ez eta sutzen nauten hezur haragizko armadillo andana dauzkat inguruan.

Ai, errua, beti errua.

Ez naiz katolikoa baina kulparekin bizi naiz. Leziorik ematen ez badut zortekoa naizelako eta besteei irakastekorik ez dudalako da.

Ez esan autoterapia egiteko hasi zinela komikigintzan?

Hala bada, ez dit funtzionatu.

Beti geratuko zaizu Kurdistan.

Hamazazpi urterekin, Öcalanek Italiara egindako bisitaren testigu izan nintzen. Ordutik, oso sentibera naiz konfederalismo demokratikoarekiko.

Dotore geratu zaizu.

Nire komiki arinenen estilo narratiboa benetako istorio zein historia dokumentatu batekin nahasiz, ulergarria izaten saiatzen naiz, sinesgarritasunik eta objektibitaterik galdu gabe.

Ez nahastu artea eta politika, gizona!

Nire lan asko esplizituki politikoak dira. Gainontzekoetan, beti ahalegintzen naiz nire balore eta printzipioen aurkako mezurik edo iruditeriarik ez transmititzen.

Gaizki amaituko duzu.

Arrazionalki zama gutxi daramat bizkarrean baina denak pisatzen didala sentitzen dut eta hori arazo bat da.

Hanka bat Netflixen eta bestea zentro sozialetan daukanak, badakizu non hartzen duen kolpea, ezta?

Arau bakarra jarri nion nire buruari: lan kontuak gauza justuen aurretik sekula ez jartzea.

Baina egunak 24 ordu ditu eta urteak 365 egun.

Baina tarte libre bakoitza bete dezakezu. Uztailetik azarora, goizeko 6:30etatik iluntzeko 22:00ak arte, ordu erdiro izan ditut promozioari loturiko konpromiso zehatzak.

Hori da bizitzea hori!

Beti pentsatu izan dut lan mekaniko zein aspergarri bat izango nuela bizitza pertsonal asebete batekin. Egun, lanbide oso estimulante bat daukat baina ez daukat bizitza pribaturik. Nire bihotza taupaka jartzen zuen ezer ez da existitzen jada.

Hori baldin bada zure belaunaldiaren erradiografia, ederra etorkizuna.

Gure atzetik datozenak gu baino argiagoak dira, baina gure aurretik doazenek dena eraman dute. Etorkizuna? Pentsio gutxi eta kuraia asko!

#RaKi #etorkizuna #HerritarronHistoria #Italia #komikia #langileKlasea #literatura #Zerocalcare

https://etzi.pm/zerocalcare-nire-bihotza-taupaka-jartzen-duen-ezer-ez-da-existitzen-jada/